Kleding inzamelen voor het goede doel - althans, dat hóóp je

Bijna al je kleding kan gerecycled worden. Het restafval is alleen de aangewezen plek als kleding écht vies. Dan gaat het niet om een vlek, maar als er bijvoorbeeld verf of olie aan zit. 8 procent brengt kleding dan alsnog naar de kledingcontainer, maar hoewel daar dus veel in mag, is het niet de plek voor sterk vervuilde kleding: dat kan niet worden hergebruikt en moet bij het restafval.

Ook sokken met gaten mogen in de kledingbak

Het omgekeerde komt echter vaker voor: kleding die onterecht bij het restafval wordt gegooid. Ruim 3 op de 5 mensen gooien kleding met vlekken, slijtage of gaten bij het restafval. Iemand laat weten “alleen ondergoed en kapotte sokken bij het restafval” te gooien. Maar in al deze gevallen geldt: het mag allemaal in de kledingbak.

Zolang er maar geen verf- of olievlekken in zitten, en het niet nat is. Dat mensen twijfelen is overigens niet gek: ze zien er geen waarde in, maar ook je kapotte sok is goed voor recycling: bijvoorbeeld als isolatiemateriaal.

Redenen om kleding bij het restafval te gooien:

1. Als kleding kapot of niet mooi meer is (76%)
2. Gemak: ik wil er gewoon vanaf zijn (12%)
3. Ik weet niet waar ik het kan inleveren (7%)
4. Ik heb geen ruimte om textiel op te sparen (6%)
5. Ik vind het rommelig/vervelend om textiel op te sparen (5%)

Tweede leven voor goede kleding

Kleding die nog goed is, maar niet meer gedragen wordt, die gooit slechts 3 procent bij het restafval. Verreweg de grootste groep, 97 procent, geeft dit soort kleding een tweede leven. 1 op de 10 geeft aan dat zij deze ook nog weleens herstellen of vermaken tot iets nieuws.

Als mensen kleding een tweede leven geven, waar komt het dan terecht? De meest populaire herbestemming is de kledingcontainer: 69 procent maakt daar weleens gebruik van.

Dit zijn alle bestemmingen voor oude kleding op een rij:

1. Kledingcontainer (69%)
2. Kringloop (41%)
3. Inzamelingszak (33%)
4. Weggeven/ruilen met bekenden (25%)
5. Naar de kledingbank (17%)
6. Verkopen (14%)
7. Doorgeven via een lokaal initiatief (11%)
8. Inleveren bij een kledingwinkel (7%)

Nog andere plekken die mensen noemen in de toelichtingen zijn de weggeefhoek, weggeven via de buurtapp of aan zwervers, laten verkopen door kleinkinderen, bij een AZC-locatie brengen, of andere initiatieven zoals Dress for Success, of via de Telegramgroep ‘Alles is er al’.

“Ik hang ze aan het hek voor mijn woning, op een hanger. Met een bord gratis erbij, en in het klein: een vrijwillige donatie. Die gaat dan naar een goed doel, zoals verpleeghuis voor af en toe lekkere dingen tussendoor.”

- Radar Panel-deelnemer die via een eigen initiatief kleding doorgeeft

Je kleding doorverkopen

Mensen die weleens kleding doorverkopen doen dat voornamelijk op Vinted (61%) en Marktplaats (50%). Vooral de groep tot en met 35 jaar verkoopt op Vinted. Anderen verkopen kleding op een rommelmarkt (19%), aan bekenden (14%) of via een fysieke ‘marktplaats’: een winkel die spullen van particulieren aanbiedt (13%). 11 procent verkoopt via sociale media of andere online platforms.

Tweedehands kleding kopen

Bijna 2 op de 3 respondenten koopt zelf nooit tweedehands kleding, een derde doet dit wel: voor zichzelf maar ook voor anderen, bijvoorbeeld kinderen. Jongeren kopen vaker tweedehands dan ouderen.

De kringloop is verreweg de plek waar de meeste tweedehands kleding vandaan wordt gehaald (72%), met een lange afstand volgen Vinted (27%), rommelmarkten (23%) en Marktplaats (19%).

In de kledingcontainer voor hergebruik

De voornaamste reden voor het gebruik van de kledingcontainer is dat iemand anders er nog plezier van heeft. Het milieu staat op de tweede plek: mensen gooien het in de container zodat het gerecycled kan worden.

60 procent van alle deelnemers die gebruik maken van kledingcontainers verwacht dat de bakken die in de openbare ruimte staan voor het goede doel zijn. 58 procent zou het erg vinden als een commercieel bedrijf winst maakt met de kleding die zij in een container gooien.

Wat gebeurt er eigenlijk met kleding die in een kledingcontainer wordt gedaan? 62 procent verwacht dat deze wordt weggegeven aan goede doelen of mensen die het nodig hebben. 52 procent verwacht dat er via recycling nieuwe producten van worden gemaakt. Minder grote groepen verwachten dat de kleding wordt doorverkocht voor een goed doel of in arme landen (27%), dat het commercieel wordt doorverkocht (20%), wordt vernietigd (13%) of verbrandt om restwarmte op te wekken (9%).

Wat goed is om te weten, is dat de ene kledingcontainer de andere niet is. Eerder dit jaar maakten we een reportage over illegale kledingcontainers - ja echt. Bekijk het fragment en lees: Mysterie rond illegale kledingbakken: waar belandt jouw donatie?

Terug naar de winkel met je afgedragen kleding

86 procent (van alle leeftijdsgroepen) is er niet mee bekend dat alle kledingwinkels in Nederland sinds een jaar wettelijk verplicht zijn om de kleding die ze op de markt brengen ook weer op te ruimen. Daarom is het in veel kledingwinkels mogelijk om oude kleding in te leveren, wat slechts 7 procent weleens doet, zoals we hierboven zagen.

• "Ik heb tegenwoordig schoenen van Timberland. Deze gaan als ze op zijn terug naar de winkel wanneer ik nieuwe koop. Daar wordt gerecycled."
• "Naar C&A, daar krijg je dan een 10% kortingsbon."

Hoe jonger, hoe vaker mensen kleding online kopen. In totaal koopt bijna driekwart (74%) weleens kleding online. Slechts 2 procent kan het zich heugen dat bij een online bestelling weleens is aangeboden om oude kleding op te sturen. 91 procent heeft dit nooit gezien, 7 procent weet het niet. Ook van de deelnemers tot en met 35 jaar heeft slechts 5 procent dit ooit meegemaakt.

Groene beloftes niet waargemaakt

Wanneer winkels kleding inzamelen, verwacht 51 procent dat deze wordt gerecycled tot nieuwe producten. 43 procent denkt dat ook de winkels kleding weggeven aan goede doelen of mensen die het nodig hebben. Veel mensen voegen daaraan toe dat ze het antwoord hebben aangevinkt omdat ze hópen dat het zo is. 29 procent denkt aan commerciële doorverkoop, een even grote groep (29%) verwacht dat de kleding verbrand of vernietigd zal worden. of “Gedumpt in arme landen”, zoals iemand in de toelichting noemt.

Dat groene beloftes lang niet altijd worden waargemaakt blijkt uit nader onderzoek van Radar: met behulp van Air Tags volgden we ingeleverde kledingstukken. Slechts een klein deel wordt gerecycled of krijgt in Nederland een tweede leven. De meerderheid wordt duizenden kilometers versleept, naar landen waar het een probleem oplevert voor milieu en de lokale economie.

Bekijk de uitzending van Radar maandag 12 mei om 20:25 op NPO 2, of kijk het naderhand hier terug.

Lees ook: Kringloop of vuilnisbelt? Dit doen kledingwinkels met jouw oude spijkerbroek

Minder kwaliteit, sneller afgedankt

Ruim 80 procent (82%) van de mensen denkt niet dat zij nieuwe kleding tegenwoordig sneller weg doen dan voorheen. Wie aangeeft tegenwoordig wel sneller weg te doen, doet dat in de meeste gevallen niet omdat ze tegenwoordig eerder op kleding zijn uitgekeken, maar omdat de kwaliteit slechter is en kleding daardoor sneller lelijk wordt.

Wat kun je zelf doen?

Wil je er écht iets aan doen, dan kun je ook proberen te voorkomen dat je veel kleding afdankt. Milieu Centraal geeft je 6 tips om slimmer kleren te kopen.