Met pensioen op je 40ste? Met de Fire-methode kan het!
De meeste mensen dromen ervan: heel vroeg met pensioen gaan om daarna te kunnen doen wat je maar wilt. Door aan te sluiten bij de opkomende Fire-beweging (Financial Independence Retire Early) is het mogelijk.
Deze beweging ontstond in Amerika, waar mensen met kantoorbanen graag wilden stoppen met werken door zuinig te leven, veel te sparen en dat spaargeld weer te beleggen.
Hoeveel geld heb je nodig om eerder te stoppen met werken?
Hoeveel geld je nodig hebt om te stoppen, reken je uit door je jaarlijkse uitgaven te vermenigvuldigen met 25. Zodra je dat - bij een gemiddeld rendement van vier procent per jaar - op je beleggersrekening hebt staan, kun je in principe met pensioen. Op die manier kun je elk jaar verder leven zoals je gewend bent.
Om financieel onafhankelijk te worden moeten de meeste mensen volgens de Fire-methode minstens 600.000 euro aan vermogen behalen. Maar voor wie is dit precies realistisch? En wat zijn de risico’s aan leven volgens de Fire-methode? Radar sprak hiervoor met wetenschappelijk medewerker Marcel Warnaar van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud).
'In een modern jasje gestoken'
'Het heet nu de Fire-beweging, maar dit soort bewegingen of ideeën zijn niet heel nieuw. Het feit dat je zuinig aan doet en probeert geld over te houden om eerder te stoppen met werken, is al erg oud, maar is in een modern jasje gestoken. De ambitie om financieel onafhankelijk te zijn, is te prijzen en kan zinvol zijn. Maar hoed je voor overdreven verwachtingen', vertelt Warnaar.
Waarom is de beweging in opkomst bij jongere mensen?
De Fire-beweging is vooral in opkomst bij twintigers en dertigers. 'De eerste verklaring zit in een stukje zingeving: jongere mensen zijn meer geneigd duurzaam te leven. Een onderdeel hiervan is minder consumeren. Dan kun je al snel wat meer geld overhouden, waardoor je kan gaan nadenken wat je ermee wilt doen.'
Daarnaast is beleggen onder jongeren in opkomst. 'Het gaat goed met de beurs, momenteel krijg je vaak nul procent spaarrente voor kleine spaarders én een negatieve spaarrente voor grote spaarders. Dan kom je al snel op beleggen uit', stelt hij.
'Zonder je spaargeld beleggen, schiet het niet heel erg op.' Als je gaat beleggen en daar koerswinsten mee haalt, dan wordt het veel makkelijker om op dat enorme bedrag uit te komen. Hierbij lijkt het op pensioenfondsen: 'Ook daar leg je in en zij beleggen een gedeelte.'
Voor wie is de Fire-methode haalbaar?
'Je moet veel geld overhouden én je moet de tijd hebben', stelt de Nibud-medewerker. 'Jongeren hebben deze tijd, maar als je later begint, heb je minder jaren waarin je geld opzij kan leggen.' Verder hangt het ook af hoeveel inkomen je kan genereren en van de mate van consumptie die je in je leven wilt. 'Als je heel ver teruggaat: bijvoorbeeld geen auto, geen vakantie en tweedehands spullen, kun je natuurlijk heel veel overhouden. Hoe leuk dat is en hoelang je dat kan volhouden is maar de vraag.'
'Toch zien we vaak dat mensen doorgaan met wat normaal voor ze was. Dan wordt het wel lastiger om geld opzij te leggen.' In principe zou het dus voor veel mensen haalbaar zijn, zolang ze maar veel discipline hebben om zo lang zuinig te leven.
'Dat is denk ik voor heel veel mensen heel moeilijk. Het is een bepaalde groep mensen die het wel zo lang kan en wil volhouden, om uiteindelijk voldoende geld te kunnen hebben', vertelt de adviseur.
Afhankelijk van karaktereigenschappen
'In allerlei onderzoeken zien we: hoe je met geld omgaat, heeft veel te maken met karaktereigenschappen. Mensen die toch al heel sober leven, zullen dat op het moment van pensioen nog steeds blijven doen en niet ineens een omslag maken waarin ze alles over de balk smijten.' Dan blijft het maar de vraag of je, als je genoeg geld hebt, wél anders gaat leven. 'Andersom geldt het ook: voor mensen die nu heel makkelijk geld uitgeven, gaat het lastig zijn om langdurig soberder te leven.'
Wat zijn nu de risico's van leven volgens de FIRE-methode?
'Je moet veel discipline hebben: als je dat niet gewend bent of als dat niet uit jezelf komt, moet je dit jezelf blijven opleggen. Dan ga je bij wijze van spreken tegen je eigen karakter in’, stelt Warnaar. ‘Dan voelt het echt als een soort moeten, wat lastig is om zo lang te blijven volhouden.'
Ook beleggen brengt risico’s met zich mee. 'Dat kan goed gaan, maar ook minder goed gaan. Als je op lange termijn en ook gespreid belegd, gaat het meestal wel goed. Dan is dat wél een mogelijkheid om een flinke pot op te bouwen.'
Onverwachts doorwerken
Risicovolle beleggingen moeten worden afgebouwd naarmate je dichterbij je doel komt. 'Het is heel vervelend als je denkt dat je er eindelijk bent en wilt stoppen met werken en dat dan ineens de beurs instort. Dan moet je alsnog doorwerken ook al had je dat misschien niet meer verwacht. Er zullen dus periodes zijn dat het minder goed gaat op de beurs en daar moet je wel doorheen kunnen komen.' Er zitten dus zekere risico’s aan de Fire-beweging, maar op lange termijn kan het z’n voordeel hebben.