Mobiele airco of aircooler kopen? Dit moet je weten
Nu de zomerse temperaturen weer oplopen, willen we ons huis zo koel mogelijk houden. Veel mensen overwegen op zo’n moment om een mobiele airco in huis te halen. Lekker verkoelend, handig te verplaatsen – en vaak zonder installatie. Maar is zo’n apparaat wel de beste oplossing als je kijkt naar verkoeling, je portemonnee én het milieu? En hoe zit het met andere manieren om de warmte buiten de deur te houden?
Aircoolers en airco’s
Er ontstaan nogal eens misverstanden over mobiele airco’s en aircoolers. Toch zit er een flink verschil tussen de twee apparaten. Aircoolers zijn goedkoper en verbruiken minder stroom, maar ze koelen ook minder sterk dan airco’s.
Mobiele airco
Een mobiele airco zuigt warme lucht aan, koelt die via een koudemiddel, en blaast de koele lucht weer je kamer in. De warme lucht wordt afgevoerd via een dikke slang die uit je raam hangt. Dat raam moet dus openstaan. En dat is meteen een zwakke plek, want hierdoor komt ook weer warmte naar binnen. Wel zijn er afdichtingselementen waarmee je dit probleem deels kunt ondervangen.
Kosten
Mobiele airco’s zijn er vanaf zo’n 200 tot 600 euro. De prijs hangt onder meer af van het vermogen. De duurdere modellen zijn meestal stiller en energiezuiniger. Een mobiele airco verbruikt tussen de 900 en 1200 watt per uur. En dat tikt aardig aan op je energiebudget. Ook de milieu-impact van deze apparaten is niet gering.
“Kopers van een mobiele airco komen vervolgens vaak bedrogen uit”, zegt Simone Tresoor van Milieu Centraal tegen Radar. “Ze zijn relatief duur, verbruiken veel energie en koelen vaak slecht.” Bovendien zijn ze volgens Tresoor op verschillende manieren enorm milieubelastend. “Kijk naar zowel het hoge stroomverbruik als naar het gebruik van schadelijke koudemiddelen zoals HFC’s. Als die lekken of bij onjuiste afvoer vrijkomen, heeft dat een versterkende werking op het broeikaseffect.”
Aircooler
Een aircooler is geen airco. Het apparaat zuigt warme lucht aan en voert die langs natte koelmatten. Hierbij verdampt water en daalt de temperatuur licht. De iets koelere, maar ook vochtigere lucht wordt vervolgens de kamer in geblazen. Dat zorgt voor plaatselijke verkoeling, bijvoorbeeld als je er recht voor zit, maar de ruimtetemperatuur verandert nauwelijks.
Aircoolers gebruiken geen koudemiddelen zoals freon en zijn daardoor milieuvriendelijker dan traditionele airco’s. Ze zijn bovendien energiezuinig (ongeveer 50 tot 80 watt) en relatief goedkoop: er zijn al modellen onder de 75 euro. Wel geldt: hoe droger de lucht, hoe beter het systeem werkt. In een vochtige omgeving is het koelende effect vaak beperkt.
Milieu Centraal zet vraagtekens bij de effectiviteit van aircoolers. “Door de verdamping wordt de lucht wel iets koeler, maar ook vochtiger”, zegt Tresoor. “En juist in een vochtige omgeving raakt je lichaam zijn warmte minder goed kwijt, waardoor het benauwder kan voelen. In de zomer is de lucht bovendien vaak al vochtig. Een overvloed aan vochtige lucht in huis kan gezondheidsproblemen veroorzaken, bijvoorbeeld door schimmels en snellere groei van huisstofmijt.” Als je zo’n luchtkoeler gebruikt, zorg dan in elk geval voor voldoende ventilatie.” Hier zit meteen de onhandigheid, want als je dan een raampje openzet, komt er natuurlijk weer warmte binnen.
Voordat je geld uitgeeft aan apparaten, kun je volgens Milieu Centraal beter eerst andere stappen nemen om je huis koeler te houden. Als je je zonwering omlaag houdt, en ramen, deuren en gordijnen sluit, kun je al een flinke hoeveelheid warmte buiten de deur houden”, zegt Tresoor. “Ook een schaduwdoek of zonwering met zuignappen aan de buitenkant van het raam werkt vaak verrassend goed.”
Ook raadt Tresoor aan om strategisch met je ramen om te gaan. “Als het ’s avonds buiten weer afkoelt, zet dan je ramen tegen elkaar open – het liefst eentje beneden en eentje boven, zodat je het schoorsteeneffect benut: koelte erin, warmte eruit.”
Ventilator
Volgens Milieu Centraal is een ventilator vaak ook een prima keuze om je hoofd koel te houden én je portemonnee te sparen. En inderdaad is een ventilator een goedkope oplossing – zowel in aanschaf (vanaf een paar tientjes) als in stroomverbruik (20 tot 70 watt).
Met een ventilator verlaag je de temperatuur in huis overigens niet. Het apparaat verplaatst lucht en dat zorgt voor verkoeling. Door de luchtstroom verdampt zweet sneller van je huid, en dat onttrekt warmte – waardoor het direct frisser aanvoelt. Tegelijk blaast de ventilator de warme luchtlaag rond je lichaam weg. Dat effect is het grootst als je huid een beetje vochtig is, bijvoorbeeld na inspanning of op een warme dag.
Single split-airco
Wil je toch echte airconditioning in huis, dan kun je ook kiezen voor een split-airco. Hoewel het systeem in aanschaf duurder is (vanaf zo’n 1200 tot 2500 euro inclusief installatie), ligt het energieverbruik met gemiddeld 300–600 watt meestal lager dan de 900–1200 watt bij mobiele units. Veel modellen kunnen bovendien ook verwarmen, wat in de winter gas kan besparen.
Voor installatie heb je een gecertificeerde monteur nodig. In huurwoningen of appartementen is vaak toestemming nodig van de VvE of verhuurder. Zowel de binnen- als de buitenunit maken geluid. De binnenunit is vaak stiller dan een mobiele airco, maar niet geruisloos. Houd bij het plaatsen van de buitenunit rekening met de geluidsnormen van maximaal 45 dB op de erfgrens.
Multi-split airco
Een multisplit-airco is een systeem met één buitenunit die meerdere binnenunits aanstuurt. Zo kun je verschillende kamers afzonderlijk koelen of verwarmen, elk met een eigen bediening. Handig als je meerdere ruimtes comfortabel wilt houden zonder overal losse apparaten te plaatsen. Het systeem is duurder in aanschaf, maar wel energiezuiniger dan meerdere losse airco’s.
Deze vergelijking gaat uit van 110 uur gebruik per jaar en een stroomprijs van 25 cent per kWh (gemiddelde voor 2025–2040). De CO₂-uitstoot betreft alleen het stroomverbruik; koudemiddelen zijn hierin niet meegenomen.
Let op: Soms vergunning nodig voor airco-buitenunit
Overweeg je een split-airco met buitenunit? Dan moet je rekening houden met mogelijke vergunningseisen. Vooral wanneer de unit zichtbaar is vanaf de openbare weg, zoals bij plaatsing aan de voor- of zijgevel, is vaak een omgevingsvergunning nodig vanwege welstandsregels.
Daarnaast zijn de regels meestal strenger bij monumenten of beschermde stadsgezichten. Zelfs als de buitenunit niet goed zichtbaar is, moet je dan vrijwel altijd een vergunning aanvragen.
Twijfel je? Controleer dan eenvoudig via het Omgevingsloket of neem rechtstreeks contact op met jouw gemeente voor persoonlijk advies. Soms helpt het om de buitenunit aan de achterzijde of op het dak te plaatsen om problemen te voorkomen.