Studievertraging opgelopen? Dit moet je weten over de voorziening prestatiebeurs
In de uitzending van Radar op 18 september 2023 staat de pechstudent centraal. Pechgeneratie of niet: iedereen kan door onvoorziene omstandigheden mogelijk een studie binnen redelijke termijn niet meer halen. Daarvoor is de voorziening prestatiebeurs in het leven geroepen. Hoe vraag je het aan en kom jij hiervoor in aanmerking?
Voorziening prestatiebeurs
Wie langer dan vier jaar heeft gestudeerd door onvoorziene (medische) omstandigheden,
kan eventueel aanspraak maken op een voorziening prestatiebeurs. Zo blijft het financieel
mogelijk je studie af te ronden binnen een redelijke termijn. Wat is het en hoe werkt het?
Wat is de voorziening prestatiebeurs?
Wie studeert, kan gebruik maken van een vorm van studiefinanciering. Je volgt daarvoor een
voltijdstudie of een duale studie aan het hoger beroepsonderwijs of het wetenschappelijk
onderwijs. Ook tijdens een voltijdstudie aan het middelbaar beroepsonderwijs niveau drie én vier mag je gebruik maken van studiefinanciering.
Daarnaast ben je bij het aanvragen van de financiering jonger dan dertig jaar en ouder dan achttien jaar in het mbo. In het hoger onderwijs geldt geen leeftijdsgrens. Wél kan je al je studentenreisproduct aanvragen voordat je achttien jaar bent als je gaat studeren aan het mbo.
Wie in het mbo drie en vier, hbo en wo gebruikmaakt van het studentenreisproduct, de basisbeurs, of een aanvullende beurs, maakt gebruik van de zogenoemde prestatiebeurs. De naam prestatiebeurs zegt het al: er staat een prestatie tegenover. Haal jij binnen tien jaar je diploma? Dan wordt de lening prestatiebeurs omgezet in een gift. Maar wat nu als je die tien jaar niet haalt?
Verschil prestatiebeurs en basisbeurs
Alle studenten die in het studiejaar 2023/2024 ingeschreven staan, studiefinanciering ontvangen en binnen de nominale periode van de studie zitten, mogen gebruikmaken van de basisbeurs. De basisbeurs is samen met de aanvullende beurs en het studentenreisproduct onderdeel van de prestatiebeurs. De teller voor de prestatiebeurs en diplomatermijn gaan lopen vanaf je eerste maand dat je een product bij DUO aanvraagt.
Studenten die vallen onder het leenstelsel, hebben vaak ook gebruikgemaakt van de prestatiebeurs. Ondanks dat zij geen basisbeurs hebben ontvangen, hebben zij gebruikgemaakt van de prestatiebeurs door het aangaan van een aanvullende beurs of het gebruik van het studentenreisproduct. Het aanvragen van alleen een lening en/of collegegeldkrediet betekent voor de student ook wel de start van de diplomatermijn.
Wanneer maak ik aanspraak op een voorziening van de prestatiebeurs?
Wie aanspraak mag maken op een voorziening prestatiebeurs, is uiteenlopend. “Binnen deze voorziening heb je allerlei variaties."Vaak gaat het wel om medische omstandigheden”, legt Tea Jonkman, woordvoerder van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) uit.
“Het kan zijn dat je lange tijd ziek bent geweest, en last hebt gehad van een burn-out. Maar in sommige gevallen gaat het ook om iets heel praktisch”, legt Jonkman uit. “Zo zit je bijvoorbeeld op het conservatorium en speel je piano, waar je tijdens de opleiding last krijgt van een chronische blessure aan je hand. Hierdoor kan je je studie niet meer afmaken. In dat geval ga je je diploma niet meer halen binnen de termijn van tien jaar.” Deze student zou aanspraak kunnen maken op een voorziening van de prestatiebeurs.
Wanneer maak je geen aanspraak op een verlenging van de prestatiebeurs?
- In het geval van een zwangerschap (wanneer deze goed is verlopen)
- Wanneer de studievertraging opgelopen is nadat het recht op de prestatiebeurs is vervallen
- Als je naar een andere opleiding overstapt en niet meer genoeg beurs overhoudt
Hoe ziet deze voorziening eruit?
“Het is echt maatwerk”, legt Jonkman uit. “Elke situatie is verschillend.” Naast het verlengen van de tienjarige periode waarbinnen het diploma gehaald moet worden, kan er bijvoorbeeld ook gekozen worden voor extra jaar prestatiebeurs.
“Er wordt door de decaan van de instelling meestal op basis van medische gronden een voorziening op de prestatiebeurs aangevraagd.” Daarnaast vermeldt DUO dat de medische reden voor de voorziening ontstaan of verergert moet zijn tijdens de studie. Bepalend voor de voorziening is of de (medische) aandoening tijdelijk of structureel is.
Mogelijke voorzieningen
Ondanks dat voor veel situaties een voorziening mogelijk is, passend bij de persoonlijke situatie van de student, meldt de Rijksoverheid vier algemene voorzieningen:
- De prestatiebeurs wordt verlengd met een jaar
- De prestatiebeurs wordt omgezet in een gift
- De student kan opnieuw aanspraak maken op studiefinanciering
- Er wordt overgegaan tot een verlenging van de diplomatermijn
Hoe vraag je deze voorziening prestatiebeurs aan?
“Het begint bij de studentendecaan of studieadviseur”, vertelt Jonkman. Daarnaast vermeldt DUO op hun website dat je in het geval van studievertraging dit zo snel mogelijk moet melden aan je opleiding. Van belang is dat te doen bij de opleiding waar de vertraging is ontstaan of is opgelopen. Het zijn maar uitzonderlijke gevallen waarbij de studentendecaan of studieadviseur overgaat tot een verzoek om voorziening prestatiebeurs. Dat kun je dus niet zelf doen.
“Omdat het vaak om medische redenen gaat, wordt er in veel gevallen gevraagd om bewijs zoals een gezondheidsverklaring van een arts.” Wel vermeldt Jonkman dat er alleen tot de voorziening prestatiebeurs wordt overgegaan in uitzonderlijke gevallen. Daarnaast benadrukt zij dat elke situatie vraagt om een andere voorziening. “Het belangrijkste is dat de student binnen redelijke tijd de studie kan halen.”