Veel rijscholen niet eerlijk over slagingspercentage
Uit onderzoek van Radar blijkt dat veel rijscholen niet eerlijk zijn over hun slagingspercentage. Radar vergeleek de slagingspercentages die 53 rijscholen opgeven, met openbare data van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). Hieruit blijk dat de helft (27) van de rijscholen niet het juiste percentage opgeeft. Slechts negen rijscholen noemen wel het juiste percentage.
‘Totaal ongeloofwaardig’
Ook opmerkelijk is dat zeventien rijscholen aangeven dat zij niet weten wat hun slagingspercentage is. Acht van deze rijscholen verwijzen ons wel door naar de website van het CBR. Hier staat namelijk de Rijschoolzoeker, waar je als consument het slagingspercentage van alle rijscholen terug kan vinden. Dat rijscholen aangeven niet te weten wat hun slagingspercentage is, acht Ruud Rutten, voorzitter van brancheorganisatie Federatie Autorijschool Management (FAM), totaal ongeloofwaardig. Volgens Rutten krijgt iedere rijschool per kwartaal deze informatie van het CBR.
In het onderzoek is gekeken naar de gemiddelde slagingspercentages van de rijscholen.
Gemiddeld slagingspercentage
Volgens het CBR is het slagingspercentage niet zaligmakend, maar het is zeker een belangrijke indicator bij het kiezen van een goede rijschool. Volgens Nathalie Dingeldein van het CBR is het aan te bevelen om een rijschool te kiezen met ten minste een slagingspercentage gelijk aan het landelijk gemiddelde van 50 procent, maar liefst hoger.
Deuk in vertrouwen
Steve Spil en Lonneke Rengers denken een goede rijschool gevonden te hebben voor hun dochter Zoë. Op de website staat namelijk dat de rijschool een hoog slagingspercentage heeft en ook belt vader Steve met de rijschool. Ze kiezen voor een pakket van 29 lessen en gratis herexamen. Hiermee denken ze alles goed geregeld te hebben.
Maar wanneer de rijlessen beginnen, valt dat toch tegen. Al na tien rijlessen komt hun dochter thuis met de mededeling dat het praktijkexamen voor haar is aangevraagd. Het verbaast de familie, want de bijzondere verrichtingen heeft ze nog niet geoefend. Wanneer Steve de rijschool belt om verhaal te halen, wordt aangegeven dat dit min of meer beleid is. Bovendien is het herexamen toch ‘gratis’. Maar ook dat voordeel valt tegen. Want voor een herexamen is de klant verplicht om 8 rijlessen af te nemen.
Door contact met het CBR komt de familie erachter dat de rijschool het slagingspercentage veel te rooskleurig heeft voorgesteld. Het daadwerkelijke getal ligt zelfs onder het landelijk gemiddelde. Steve voelt zich dan ook behoorlijk misleid door de rijschool. Hij wil het contract laten ontbinden en naar een andere rijschool. Maar het zelfvertrouwen van hun dochter met betrekking tot autorijden is door de problemen met de rijschool behoorlijk verminderd.
Misleidend
Het verkeerd informeren van de consument over het slagingspercentage is volgens Rutten schering en inslag. Nathalie Dingeldein betreurt het als de cijfers erg afwijken van de objectieve cijfers die het CBR publiceert op de website, 'en dan kan je misschien wel bijna zeggen dat het lijkt op misleiding'.
Dat het vermelden van een hoog slagingspercentage, terwijl de rijschool onder het gemiddelde zit misleidend is, oordeelde ook de Reclame Code Commissie eerder dit jaar. Ook de ACM laat Radar desgevraagd weten dat het vermelden van een hoger slagingspercentage dan de rijschool in werkelijkheid heeft, valt onder oneerlijke handelspraktijken. Rijscholen kunnen hiervoor dus een sanctie krijgen als er klachten van consumenten gemeld worden.
‘Niet altijd opzet in het spel’
Brancheorganisatie BOVAG laat in een schriftelijke reactie weten dat er bij foutieve vermeldingen van het slagingspercentage niet altijd opzet in het spel hoeft te zijn. Het CBR zou de informatie op de publiekssite namelijk periodiek verversen: 'Het kan gebeuren dat rijscholen die volstrekt te goeder trouw zijn, een achterhaald percentage in hun marketinguitingen hanteren. Het betreft hier immers vaak kleine ondernemingen die normaliter niet elke paar maanden hun advertenties (kunnen) aanpassen. Ook kunnen eerste en herexamens c.q. het gemiddelde door elkaar worden gehaald; er is dus niet áltijd kwade opzet in het spel.'
Spookrijscholen
Het verkeerd vermelden van slagingspercentages is niet de enige manier waarop rijscholen het slagingspercentage proberen te beïnvloeden. Rijscholen maken volgens Ruud Rutten van brancheorganisatie FAM regelmatig gebruik van zogenoemde ‘spookrijscholen’. Rijschoolhouders hebben in zo’n geval meerdere inschrijvingen bij het CBR. De goede leerlingen rijden af op de ene rijschool. De matige leerlingen rijden af op een andere inschrijving met een andere rijschoolnaam. Op die manier sjoemelen sommige rijschoolhouders met het slagingspercentage en houden dit dus kunstmatig hoog.
Het CBR onderzoekt momenteel de omvang van dit verschijnsel en zal binnenkort resultaten hiervan naar buiten brengen. Minister van Nieuwenhuizen laat weten dat bekend is dat er binnen de rijschoolbranche een groep sjoemelende en frauderende rijscholen actief is. De minister hoopt dit aan te pakken door frauderende rijinstructeurs te weren: 'Momenteel ligt er in de Eerste Kamer een voorstel voor een wetswijziging waarmee een VOG (verklaring omtrent gedrag) voor rijinstructeurs verplicht wordt. Iemand die eerder veroordeeld is voor bijvoorbeeld fraude, mag het beroep van rijinstructeur dan niet meer uitvoeren. Het streven is dat de verplichte VOG voor rijinstructeurs per 1 januari 2020 ingaat.'
Lees hier de volledige reactie van de minister.
Rijleskeurmerk
Op 2 januari werd het nieuwe Rijleskeurmerk operationeel. De eerste keurmerken worden uitgereikt op vrijdag 11 januari. Met het keurmerk denkt men een oplossing te bieden voor veel problemen binnen de rijschoolbranche. Volgens René Ungerer scheidt het keurmerk het kaf van het koren in de rijschoolbranche. Het keurmerk ziet erop toe dat er gewerkt wordt via een deugdelijke lesmethode met vaste lesonderdelen. Maar ook wordt er toegezien op of rijschoolhouders eerlijk communiceren over hun slagingspercentage. Informatie van de rijschool wordt vergeleken met de data van het CBR. Wanneer een dubbele inschrijving wordt ontdekt, verliest de rijschool het keurmerk. Daarnaast mogen houders van het keurmerk niet meer dan 10 procent afwijken van het landelijk gemiddelde slagingspercentage. Afwijkingen moeten bovendien gemotiveerd worden.
De rijschoolbranche is verdeeld over het keurmerk. Volgens Ruud Rutten van de FAM is het keurmerk is een mooi initiatief, maar lost dat het probleem niet op. Goede rijscholen die doen misschien mee aan zo’n vrijwillig keurmerk, maar de malafide rijscholen die doen dat niet, aldus Rutten. Ook brancheorganisatie Vereniging Rijschool Belang (VRB) ziet alleen heil in een keurmerk wanneer dit door de overheid wordt ondersteund en wettelijk wordt afgedwongen.
VVD-Kamerlid Remco Dijkstra denkt dat een keurmerk kan bijdragen aan het uitbannen van het verkeerd informeren van klanten. Daarnaast vindt de VVD het belangrijk dat instructeurs voor zwaardere vergrijpen uit de branche verwijderd kunnen worden, 'niet alleen via een terugkerend opleidingsprogramma, maar ook door het afnemen van de bevoegdheid om rijles te kunnen geven'.
Lees hier de volledige reactie van Remco Dijkstra.
Minister van Nieuwenhuizen geeft in een schriftelijke reactie aan op dit moment niet voor een verplicht keurmerk te zijn.
Beroepsgroep Landelijke Beroepsgroep Kwaliteitsbevordering Rijschoolbranche (LBKR) heeft zelf meegewerkt aan het vormgeven van het Rijleskeurmerk. De LBKR denkt met invoering van het keurmerk misstanden voor te kunnen zijn.
De BOVAG laat in een schriftelijke reactie weten dat zij al een voorbeeld zijn van een kwaliteitskeurmerk.
Wat kun je doen?
Informeer je goed voordat je een keuze maakt voor een rijschool. Het slagingspercentage van de rijschool is een belangrijke indicatie voor een goede rijschool. Het landelijk gemiddelde van rijscholen is 50 procent. Alles daarboven is volgens het CBR het overwegen waard. Het slagingspercentage van jouw rijschool kun je nagaan op de rijschoolzoeker van het CBR: https://www.cbr.nl/nl/rijschoolzoeker.htm
Naast het slagingspercentage is het volgens het CBR ook belangrijk om na te gaan of jouw rijinstructeur zijn lesbevoegdheid heeft. Dat kun je zien aan de WRM-bevoegdheidspas. Daarnaast is het ook belangrijk om te kijken naar de lesmethode en afspraken over bijvoorbeeld het uitvallen van lessen. Alle rijbewijstips van het CBR vind je hier: https://www.cbr.nl/rijbewijstips/rijschool-kiezen/
Communiceert jouw rijschool niet eerlijk over het slagingspercentage? Dan kun je overwegen om hierover een melding te maken bij de ACM via Consuwijzer: https://www.consuwijzer.nl/doe-uw-melding-bij-consuwijzer
Wanneer jouw rijschool adverteert met een hoog slagingspercentage terwijl dit in werkelijkheid onder het landelijk gemiddelde ligt, kun je ook een klacht indienen bij de Reclame Code Commissie: https://www.reclamecode.nl/klacht-indienen/