Zonnebloemolie het ‘gevaarlijkste voedsel ter wereld’? TikTok zegt van wel – maar klopt dat ook?

  • 3 min. leestijd
Vrouw Koopt Zonnebloemolie

Op TikTok circuleren filmpjes waarin zonnebloemolie en andere zaadoliën worden weggezet als “de meest toxische oliën die je kunt binnenkrijgen.” Ze zouden vol schadelijke stoffen zitten, het lichaam ontregelen en ontstekingen veroorzaken. Maar hoe houdbaar zijn die claims eigenlijk?

Claim 1 – Hexaan en residu

TikTok: zonnebloemolie wordt gewonnen met hexaan, residuen blijven achter → “toxisch.” Feit: Hexaan is een oplosmiddel dat wordt gebruikt om olie efficiënt uit zaden te halen. Na de productie wordt het vrijwel volledig verwijderd; wat overblijft zit ruim onder de Europese veiligheidsnormen. Volgens het Voedingscentrum levert dit geen gezondheidsrisico op.

Claim 2 – Snelle oxidatie in heldere flessen

TikTok: olie oxideert snel door licht en wordt schadelijk. Feit: Oxidatie ontstaat door licht, warmte of herhaald verhitten. Daarbij kunnen stoffen ontstaan die in hoge concentraties schadelijk zijn, maar bij normaal gebruik zijn die hoeveelheden te laag om gezondheidseffecten te hebben. Oxidatie merk je eerder aan smaak of geur. Fabrikanten verpakken olie meestal in donkere flessen of voegen antioxidanten toe. Alleen bij té hoge verhitting (wanneer olie rookt) ontstaan echt ongezonde stoffen.

Claim 3 – Omega-6:omega-3 verhouding (40:1)

TikTok: de scheve verhouding veroorzaakt ontstekingen. Feit: Het belangrijkste omega-6-vetzuur in zonnebloemolie, linolzuur, verlaagt juist LDL-cholesterol en verkleint zo de kans op hart- en vaatziekten. Grote studies laten niet zien dat omega-6 in normale hoeveelheden ontstekingen veroorzaakt. Het echte probleem is dat veel mensen te weinig omega-3 eten. Dat zit in vette vis (zoals zalm en makreel), lijnzaad en walnoten.

Claim 4 – “Meest toxische olie”

TikTok: zonnebloem- en koolzaadolie zijn de meest toxische oliën. Feit: Er is geen enkel bewijs voor. Integendeel, volgens het Voedingscentrum passen ze juist binnen een gezond voedingspatroon en leveren ze onverzadigde vetten en vitamine E.

Claim 5 – Raffinage maakt olie ‘gif’

TikTok: bewerking maakt olie onnatuurlijk en ongezond. Feit: Raffinage verwijdert onzuiverheden, verlengt de houdbaarheid en maakt olie geschikt om te verhitten. Het proces maakt olie niet schadelijk.

Wat zeggen de experts?

Voedingswetenschapper Coen Dros ziet het probleem vooral in ons tekort aan omega-3, niet in zonnebloemolie zelf. Hoogleraar Jaap Seidell (VU) benadrukt dat plantaardige oliën gunstiger zijn voor hart- en vaatziekten dan dierlijke vetten. Ook het Voedingscentrum is duidelijk: “Plantaardige oliën zoals zonnebloem- of raapzaadolie zijn gezonde keuzes, rijk aan onverzadigd vet. Door verzadigd vet te vervangen door onverzadigd vet verklein je de kans op hart- en vaatziekten.” Linolzuur, vaak ter discussie gesteld, is bovendien essentieel: je lichaam kan het niet zelf maken.

De nuance

Olie bevat veel calorieën en is dus geen vrijbrief om onbeperkt te gebruiken. Ook is het belangrijk olie niet te oververhitten – zodra ze rookt, ontstaan ongezonde stoffen. Variatie is verstandig: wissel zonnebloemolie af met bijvoorbeeld olijfolie of koolzaadolie, en zorg daarnaast voor voldoende omega-3 via vis, noten of zaden.

Conclusie: De TikTok-video’s die zonnebloemolie afschilderen als “het gevaarlijkste voedsel ter wereld” missen een wetenschappelijke basis. Onder normale omstandigheden is zonnebloemolie een veilige en zelfs gezonde keuze, bevestigen zowel wetenschappers als het Voedingscentrum.

Bronnen

Meer lezen?