Verbod witte kleurstof E171 in voeding: mogelijk kankerverwekkend
Het omstreden additief E171 wordt vanaf 2022 in alle Europese lidstaten verboden. E171 of titaniumdioxide wordt toegevoegd aan levensmiddelen zoals kauwgum en glazuur op gebak, om ze een glans of witte kleur te geven. De kleurstof blijkt deels uit zeer kleine deeltjes te bestaan die het risico op darmkanker en leverschade kunnen verhogen. Waar zit het nog meer in?
De onafhankelijke voedselwaakhond Foodwatch voert al jaren campagne tegen E171 in levensmiddelen. Verschillende producenten zijn door die acties in 2019 al gestopt met het gebruik van E171, namelijk Remia, Mars, Mora, Goodbite, Lindt, en A.Vogel. Anderen gaven aan dat niet te zullen doen: in sommige producten van Albert Heijn, Jumbo, Jamin, La Place, Etos, Friesland Campina en Unilever kunnen de nanondeeltjes wel nog worden gevonden. Het Europese verbod zal dat veranderen.
Rechtzetting: E171 niet meer in bakingrediënten Dr. Oetker
Foodwatch ontdekte in 2019 dat er nanodeeltjes van E171 in verschillende bakingrediënten van het Duitse bedrijf Dr. Oetker zaten. Het bedrijf ontkende dat toen, zegt Foodwatch, maar in laboratoriumtesten werden 'aanzienlijke hoeveelheden' van de deeltjes gevonden 'in alle geteste producten'. De testen werden alleen uitgevoerd op de producten die in Duitsland werden verkocht. De Nederlandse branche van Dr. Oetker geeft aan dat de kleurstof begin dit jaar uit al hun producten werd verwijderd.
'Verdacht kankerverwekkend'
Het RIVM waarschuwde in 2018 al voor de risico's van de witte kleurstof. In mei dit jaar bevestigde de Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) dat het additief niet veilig is, omdat de autoriteit niet kan uitsluiten dat titaandioxide het DNA beschadigt. E171 wordt 'verdacht kankerwekkend' genoemd: het is mogelijk dat de nanodeeltjes erin kankerverwekkend zijn, maar dat is (nog) niet bewezen.
Enkel om andere kleur te geven
Volgens Foodwatch dient het additief E171 er alleen voor om een product een ander kleurtje te geven. 'Dit weegt absoluut niet op tegen de risico's', stelt directeur Nicole van Gemert. Samen met acht andere Europese organisaties heeft de voedselwaakhond daarom de Europese Commissie opgeroepen om de kleurstof te verbieden. Die beslissing is nu gevallen: vanaf volgend jaar moeten alle producenten binnen de Europese Unie de kleurstof uit hun voedingsmiddelen halen.
Waar zit E171 nog meer in?
Titaanwit wordt aan verschillende soorten voedingsmiddelen toegevoegd. Voorbeelden zijn:
- Snoep, zoals kauwgom, lolly’s, drop met een wit laagje
- Koffiecreamer
- Chocola met een wit laagje
- Roomijs(taart)
- Decoraties op koek en gebak, zoals glazuur en strooisel
- Witte sauzen
Het additief vind je ook in niet-voeding terug. Eerder was bekend dat E171 mogelijk kankerverwekkend was als je de deeltjes inademde:
- Beits, binnenlak, buitenlak, latexverf
- Gezichtscrème, lippenbalsem, lenzenvloeistof, tandpasta, shampoo, tandenbleekmiddel
- Pannen met een anti-aanbaklaag
- Anti-muggenmiddel, anti-tekenmiddel
- UV-beschermende kleding, zonnebrandcrème
Leven zonder E171: kijk naar het etiket
Als je wil weten of er titaandioxide in je voedsel of product zit, kijk dan op de verpakking.
- Op voedsel met titaandioxide staat de stof aangegeven met het woord 'kleurstof' gevolgd door de naam 'titaandioxide', 'titaniumdioxide' of het nummer 'E171'.
- Op de verpakking van verzorgingsproducten staat titaandioxide aangegeven met het nummer CI Canadian Intense 77891.
- Voor alle soorten producten geldt dat er ook genoeg keuzes zijn zonder titaandioxide, stelt het RIVM.
Bron: Foodwatch, RIVM