7 tips hoe je je kind kan stimuleren om te sparen
Het is belangrijk kinderen al vroeg kennis te laten maken met geld en de waarde daarvan, maar wanneer precies? In de leeftijdscategorie vijf tot elf krijgt maar liefst 69% zakgeld. Des te ouder het kind is, des te meer zakgeld hij of zij krijgt, maar wat is nu een juist bedrag? Radar geeft tips!
Zodra een kind zes is beginnen de meeste ouders met het geven van zakgeld. Dat begint dan bij één tot twee euro per week. Per maand komt dat neer op vier tot acht euro. Als een kind ouder wordt, wordt het zakgeld ook verhoogd, dat is voor veel kinderen elk jaar weer reden tot feest. Uit cijfers van het Wijzer in geldzaken Junior monitor 2016 en het Nibud Kinderonderzoek 2016 blijkt dat een kind van twaalf gemiddeld tussen de drie en 4,60 euro zakgeld krijgt.
Bandbreedte zakgeld wordt groter
Bovenstaande cijfers zijn slechts richtlijnen, want hoeveel je geeft is afhankelijk van meerdere factoren, zoals de leeftijd van het kind en je eigen financiële situatie. Rijke ouders zijn eerder geneigd om meer zakgeld te geven. Als ouder is het goed om met je kind afspraken te maken over wat hij of zij van het zakgeld mag kopen. Zodra kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan gaat het zakgeld meestal ook omhoog en maken ouders andere afspraken. Zo moeten de scholieren steeds meer zelf betalen. Gemiddeld krijgt iemand van zestien tussen de achttien en veertig euro per maand. Dat blijkt uit onderzoek van Platform Wijzer in geldzaken. Dat is onderdeel van het ministerie van financiën. Naarmate kinderen ouder worden, wordt de bandbreedte steeds groter, blijkt ook uit bovenstaand voorbeeld. Een kind van dertien krijgt tussen de acht en twintig euro per maand zakgeld.
Eerst contant, daarna via de bank
Olaf Simonse is van het Platform Wijzer in geldzaken. Simonse zegt dat je kinderen de waarde van geld echt moet aanleren. 'Je begint als kinderen zes zijn. Dan kunnen ze tellen. De echte waarde van geld kennen ze nog niet. Een muntje van vijftig eurocent vinden ze mooier dan een muntje van één euro. Het is het aanleren van gewoontes, dus hoe jonger je begint, hoe beter.' Je kan dan ook het best beginnen met het geven van fysiek geld. Als het op is, is het op, kinderen gaan zich op den duur dan ook realiseren dat geld niet onuitputtelijk is. 'Zodra kinderen ouder zijn en naar de brugklas gaan open je een speciale kinderbankrekening. Dan stort je het zakgeld op een bankrekening en krijgen ze een betaalpas.' Simonse zegt dat jongens hun zakgeld vooral opsparen voor games, meisjes voor make-up. 'Ouders moeten hun kinderen niets verbieden, maar ga er wel over in gesprek. Het is leergeld, ze mogen juist fouten maken, maar laat ze dat zelf ervaren.'
Wie betaalt het mobieltje?
Eenmaal op het voortgezet onderwijs krijgen de meeste kinderen wel een mobiele telefoon. Simonse zegt daarover dat je dat het best kan doen met een prepaidkaart. Zo weet je precies wat die telefoon je als ouder kost en 'daarboven moeten kinderen zelf betalen', aldus Olaf Simonse van Wijzer in geldzaken. 'Kinderen realiseren zich niet dat een mobiele telefoon veel geld kost. Gelukkig zijn ze ook heel slim en weten ze waar de Wi-Fi gratis is.' Simonse adviseert dat je er als ouder ook een belang bij hebt dat kinderen kunnen bellen in geval van nood, dus betaal er als ouder dan ook aan mee.
Kleedgeld zorgt voor verantwoordelijkheid
Kinderen zijn niet goedkoop! Zodra je op het voortgezet onderwijs zit wil je er natuurlijk goed uitzien en meedoen met de laatste trends. De verleidingen zijn overal. Hoe ga je daar als ouder mee om? Het Nibud adviseert om te beginnen met kleedgeld als kinderen twaalf of dertien zijn. 'Ze zijn gemotiveerd om goed na te denken over hoe ze hun kleedgeld uitgeven. Zo oefenen ze met budgetteren door het maken van keuzes, hoe ze geld opzij leggen voor grotere aankopen en hoe ze hun uitgaven op hun inkomsten moeten afstemmen.' Kinderen kosten tenminste 55,50 euro per maand aan kleding. Hierin zit dan volgens het Nibud alle kleding. Olaf Simonse van Wijzer in geldzaken adviseert om zakgeld en kleedgeld samen te voegen. 'Dan leren ze om verschillende potjes te maken.'
'Er zijn grenzen aan koopgedrag'
Dat zakgeld en kleedgeld belangrijke speerpunten zijn in de opvoeding van kinderen blijkt wel uit de tientallen reacties die we kregen via de Radar App. Zo kregen we een reactie van Richard. Hij gaf zijn zoon elke maand een vast bedrag. 'Als hij geen kleding kocht om er goed uit te zien kochten wij iets voor hem, wel onder inhouding van kleedgeld. Zijn hype voor dure merkkleding was snel voorbij.' Ook de heer Visser reageert op het belang van zakgeld: 'Zakgeld geeft kinderen aan dat er grenzen zijn aan koopgedrag.' De zoon van Silvia krijgt ook zakgeld, maar moet daar wel iets voor doen. Hij moet elke week de lege flessen inleveren en verdient zo 1,75 euro per week. 'Zo laat ik hem kleine klusjes doen zodat hij wel begrijpt dat arbeid geld oplevert.' Ook de dochter van Chantal krijgt zakgeld. Chantal boekt tien euro per maand over naar de bankrekening van haar dochter. 'Ze leert dan ook omgaan met een pinpas en digitaal geld. Soms krijgt ze iets extra en dat gaat dan in een spaarvarken.'
Eigen inkomen steeds belangrijker
Op het voortgezet onderwijs wordt het voor jongeren steeds belangrijker om eigen inkomsten te genereren voor een vakantie, een brommer of een nieuwe spelcomputer. Uit cijfers van het Nibud gepubliceerd in Het Financieele Dagblad blijkt dat jongeren tussen de twaalf en achttien jaar in 2016 gemiddeld 112 euro per maand aan inkomsten hadden. Ruim de helft van het geld werd verdiend met een bijbaantje, bijvoorbeeld in de supermarkt of met het bezorgen van folders of kranten. Ook met vakantiegeld wordt extra geld verdiend, alhoewel dit met name tijdens de zomermaanden binnenkomt. Zo'n 60% van de inkomsten is dan uit werk, 40% uit zak- en kleedgeld.
7 tips om sparen te stimuleren
Als je kinderen er bewust van kan maken wat het belang van sparen is, dan kan je daarmee voorkomen dat kinderen foute keuzes maken, bijvoorbeeld als het gaat om impulsaankopen. Samen met Wijzer in geldzaken zetten we zeven tips op een rijtje.
- Kinderen weten op jonge leeftijd nog niet waarom ze moeten sparen. Leg ze uit dat sparen ook leuk is.
- Koop een leuke spaarpot en zet die op een prominente plek in huis zodat je kind er altijd naar kan kijken.
- Laat je kind aangeven waarvoor hij wil sparen. Je kan je kind dan uitleggen hoe lang hij of zij moet sparen voordat het spaardoel is bereikt en hoeveel er elke week gespaard moet worden.
- Maak er een uitje van als je met je kind hetgeen gaat kopen waar al die weken of maanden voor gespaard is. Dat is een extra motivatie voor een volgende keer.
- Spaarvarken vol? Breng het geld naar de bank en zet het op een spaarrekening.
- Om iets te bereiken moet je sparen. Leg je kind uit wat 'lenen' is en dat dat meestal geen goed idee is.
- Ken je 'heitje voor een karweitje' nog? Beloon kinderen als ze kleine klusjes hebben gedaan.
Gebruik een zakgeldcontract!
Olaf Simonse van Wijzer in geldzaken heeft nog een tip. Vul samen met je kind het zakgeldcontract in. Dit is een speels opgezet document waarin je aangeeft hoeveel je kind krijgt, wanneer, wat hij of zij met het geld gaat doen en hoeveel er gespaard wordt. Het zakgeldcontract kan je hier downloaden.