Extra woningen dankzij splitsing? Vergunningsgedoe houdt mensen tegen

Een extra woning creëren

Woonruimte vinden is voor veel mensen in Nederland lastig. Tegelijkertijd hebben veel mensen ruimte over. Je zou dan kunnen overwegen om je woning te splitsen. Geen kamerverhuur dus, maar van één huis twee of meer losse woningen maken. Met aparte voordeuren, badkamers, keukens: alles staat helemaal los van elkaar. Je voegt dus één woning toe, die je kunt verkopen of verhuren.

57 procent van de ruim 17.000 mensen die onze vragenlijst over woningsplitsen invulden, denkt dat het zou kunnen bijdragen aan het oplossen van het woningtekort, en dat gemeenten het daarom makkelijker moeten maken om woningen te splitsen.

Bijna een kwart van de ondervraagden ziet zelf wel iets in woningsplitsing. Sommige mensen hebben het al eens gedaan. Anderen zijn ermee bezig geweest of erop dit moment mee bezig. Anderen zien woningsplitsing als een mogelijkheid voor in de toekomst. Zo droomt iemand van een 'grote boerderij waar iedereen een eigen appartement heeft en gezamenlijke tuin en zwembad.'

Redenen om enthousiast te zijn over woningsplitsing zijn:

• Kleiner wonen in je vertrouwde omgeving (42%): ‘Levensloopbestendige benedenwoning creëren en er zelf gaan wonen.’
• Familie/vrienden van een woning voorzien (40%): ‘De woning spitsen om kinderen in te laten wonen.’
• Huishoudelijke en zorgtaken delen (39%): 'Gezelligheid en zonodig elkaar helpen met talenten die je hebt.’
• Bijdragen aan de woningmarkt in het algemeen (31%): ‘Starters een kans geven.’
• Geld uit je huis halen terwijl je er blijft wonen (31%): ‘Een andere bron van inkomsten uit ruimte die ik zelf niet per se nodig heb.’

Besparen door te delen

Behalve het delen van huishoudelijke en zorgtaken, vinden mensen het ook een goed idee omdat ze dan voorzieningen kunnen delen: het internetabonnement, de wasmachine, gereedschap, een gezamenlijke tuin en ruimten die je niet iedere dag gebruikt. Iemand ziet het als een goede optie na een scheiding: 'Na teloorgang van huwelijk toch beiden kunnen blijven wonen zonder grote financiële kosten én zonder elkaar langer over de vloer te hebben.'

Van degenen die geen koophuis bezitten, geeft een kwart aan dat zij een woning zouden willen splitsen, om op die manier meer kans te maken op de woningmarkt.

Info onduidelijk en onvindbaar

Ruim 80 procent geeft aan dat informatie over de vergunningsprocedure onvoldoende duidelijk en lastig vindbaar is. 61 procent heeft het idee dat de gemeente woningsplitsing zelfs tegenwerkt, iets wat een rondgang van Radar onder gemeentes bevestigt.

Van alle mensen die weleens werk hebben gemaakt van het idee om een woning te splitsen, zegt ruim 80 procent dat informatie over de vergunningsprocedure onduidelijk en niet makkelijk vindbaar is. Meerdere mensen lichten toe dat het lijkt alsof de gemeente zelf niet weet wat er wel en niet mag. Anderen stuiten op ‘onwil en onbegrip bij ambtenaren’.

'Projectontwikkelaars mogen de parkeerdruk wel verhogen'

61 procent heeft het idee dat de gemeente woningsplitsing tegenwerkt. Zo geeft iemand als voorbeeld dat de gemeente de parkeervergunning intrekt na woningsplitsing, dus van 1 vergunning naar helemaal geen vergunning. Iemand vraagt zich af waarom de parkeerdruk wel een probleem vormt voor woningsplitsers, maar geen probleem vormt bij projectontwikkelaars die ‘erop los ontwikkelen’.

Meer mensen geven aan dat de regels erg rechtlijnig zijn en dat er niet gedacht wordt in oplossingen: ‘Het beleid van de gemeente is niet afgestemd op splitsen, zelfs vergunning voor een zorgchalet wordt niet gestimuleerd terwijl we plaats genoeg hebben.’ Dit blijkt ook uit een rondgang van Radar onder gemeenten: 84 procent van de gemeenten stimuleert dit niet en slechts de helft van de gemeenten heeft beleid.

Jaren bezig met vergunningen

Zelfs de mensen die aangeven dat de gemeente meewerkt, hebben kanttekeningen: dat er vanwege alle regelgeving hoge kosten bij komen kijken, en langdurige processen. Daaraan is overigens niet alleen de gemeente debet aan, zo laat iemand weten: ‘De gemeente wil wel maar de provincie blokkeert de vergunning die door de gemeente is verleend.’ Ook een andere respondent hekelt de bureaucratie: ‘Woningsplitsing is een heel gedoe. Gemeente, provincie, waterschap enz. hebben hier wat over te zeggen. Het kostte ons ruim 2 jaar voordat we het rond hadden’

Van wie daadwerkelijk een vergunning heeft aangevraagd, beoordeelt twee derde dit proces als negatief. Behalve de onduidelijkheden en tegenwerkingen, duurt het vaak lang: bij 1 op de 3 ondervraagden duurde het langer dan een jaar voordat ze wisten of de vergunning werd toe- of afgewezen. Van degenen die nu in de vergunningsprocedure zit, is de helft al langer dan een jaar bezig. Een kwart zelfs al 2 jaar of langer.

Dat het proces zo onduidelijk is en lang duurt, heeft ook gevolgen voor mensen die gezamenlijk willen kopen om vervolgens te splitsen: ‘Je hebt als je zo’n woning wil kopen in deze markt niet te tijd om op het definitieve antwoord van de gemeente te wachten.’

Geen vergunning voor splitsen

Het lange wachten wil niet zeggen dat je daarna je plannen kunt uitvoeren: Sommigen geven aan dat het zo lang duurde dat de situatie veranderde, waardoor ze zelf van woningsplitsing afzagen. Daarnaast is er de kans dat je verzoek wordt afgewezen: van degenen die inmiddels een antwoord hebben ontvangen, geeft 44 procent aan dat hun vergunningsaanvraag is afgewezen.

Een afgewezen vergunning is overigens niet de enige reden waarom mensen zich laten ontmoedigen. We vroegen de groep mensen die wel interesse hebben in woningsplitsing, maar nog niet zijn overgegaan op een vergunningsaanvraag wat ze tegenhoudt. 41 procent heeft geen geschikte woonsituatie. Wat ze verder tegenhoudt is vooral het gedoe en uitzoekwerk van de vergunningsprocedure en een gebrek aan vertrouwen dat de gemeente ze helpt.

Meer over woningsplitsing in de uitzending van Radar van maandag 5 februari 2024, en wil jij je woning splitsen? Kijk dan hier welke regels voor woningsplitsing jouw gemeente hanteert.