Is een duur condoom beter? Antwoorden op al je condoomvragen
Wanneer moet je een condoom gebruiken? En hoe veilig is zo’n rubbertje nou eigenlijk? Welke maat heb je nodig en welk merk kun je het beste kopen? Radar stelde Kalja van der Linden, condoomexpert en medewerker in de condomerie, alle vragen die we over het voorbehoedsmiddel konden bedenken.
Hoewel veel mensen condooms gebruiken is het niet iets waar iedereen even makkelijk over praat. 'Dat is jammer want een goed condoom kan een wereld van verschil maken als het aankomt op je seksuele ervaring', stelt Van der Linden. 'Als je te weinig over condooms weet doe je soms jezelf tekort.'
Bij welke soorten seks wordt aangeraden een condoom te gebruiken?
Bij orale seks en vaginale seks wordt aangeraden een standaardcondoom te gebruiken. Zo ben je het best beschermd tegen zowel soa's als zwangerschap. 'Mocht het idee van glijmiddel in je mond je tegenstaan dan bestaan er ook droge condooms voor orale seks', vertelt Van der Linden.
Ook bij anale seks kun je het best een condoom gebruiken. Hiervoor moet je volgens de expert heel goed op de maat letten en raadt ze aan extra glijmiddel te gebruiken. En hoewel het niet per se nodig is kun je ook een dikker condoom gebruiken om scheuren te voorkomen.
Hoe kom je erachter welke maat je nodig hebt?
'De standaardmaat past bij 90 procent van de mannen, dus gewoon blind pakken werkt meestal prima', aldus de condoomexpert. Als je merkt dat een condoom lastig afrolt of snel afglijdt, dan kun je op twee manieren op zoek gaan naar een andere maat.
Om te beginnen zijn er websites waar je je maat kunt invullen en vervolgens een passend advies krijgt. Daarnaast staat op het pakje condooms een diameter vermeld. Dit kun je als leidraad gebruiken omdat de diameter bepaalt hoe een condoom zit.
Het standaardcondoom is tussen de 52 en 54 mm breed. Bij de drogist is slechts een beperkte uitbreiding van die maat te vinden maar er bestaan condooms zo breed als 69 mm en zo smal als 47 mm. Deze kun je online vinden of in speciaalzaken.
Zijn condooms van een B-merk onveiliger dan condooms van een A-merk?
Voor condooms geldt een Europese eis waaraan elke producent moet voldoen. De basisveiligheid van alle condooms met een CE-keurmerk ligt volgens Van der Linden heel hoog. 'Het verschil tussen A- en B-merken zit hem in hoe ruim de marges behaald worden en hoeveel geld een fabrikant heeft voor nieuwe ontwikkelingen.'
Zo kan een A-merk condoom soms wat neutraler zijn qua geur en kunnen deze fabrikanten als eerste extra dunne condooms of een vertragend glijmiddel ontwikkelen. B-merken met een minder groot budget volgen vaak pas later met zulke innovaties.
Uiteindelijk gaat het volgens Van der Linden om wat voor jou goed voelt. 'Welke condoom je fijn vindt, is een kwestie van uitproberen. Duurder is niet per se beter als het om condooms gaat.'
Waardoor kan een condoom scheuren?
Het scheuren van een condoom is volgens Van der Linden meestal toe te schrijven aan een van de volgende redenen:
- Slechte kwaliteit condoom: 'Check altijd of het condoom een CE-keurmerk heeft mét een getal erachter, alleen dan voldoet het aan de veiligheidsstandaard en is het condoom in een instituut gecheckt. Dit type keurmerk is verplicht in Nederland, heeft een condoom dit niet, dan is er iets mis'
- Te grote of te kleine maat: 'Zoek altijd een condoom dat bij jou lekker zit. Als een condoom te klein is, kan het oprollen of klappen. Is het te groot, dan bestaat de kans dat het voorbehoedsmiddel afglijdt.'
Daarbij is natuurlijk belangrijk om te weten wat je doet. 'Gebruik het condoom op de juiste manier, let erop dat je de verpakking niet open knipt en dat je het voorbehoedsmiddel niet ondersteboven aandoet.'
Tot slot kan het verschil tussen dik en dun latex een rol spelen. 'In principe zijn alle condooms veilig, maar als je weet dat je gespannen bent of dat je anale seks gaat hebben, dan is de kans op scheuren groter omdat de opening bij beide dan nauwer en minder vochtig is. Dan kun je beter een iets dikker condoom gebruiker', adviseert Van der Linden. 'Tref je een bekende partner en ben je ontspannen, dan kun je meer gaan experimenteren.'
Hoe check je goed of het condoom gescheurd is en wat moet je dan doen?
Soms zie je meteen dat het condoom gescheurd is. Is dit niet het geval maar twijfel je toch, dan adviseert Van der Linden een knoop in het condoom te leggen en deze voorzichtig met een tissue af te vegen. Lekt er iets uit, dan is het condoom waarschijnlijk gescheurd.
Mocht dit gebeuren, bel dan je huisarts en bespreek welke volgende stappen je kunt nemen. Mocht je zwangerschap willen voorkomen, dan kun je namelijk het best zo snel mogelijk handelen. Je kunt bijvoorbeeld in overleg gebruik maken van de morningafterpil. In het geval van soa heb je juist te maken met een incubatieperiode. Meteen testen heeft dan vaak weinig zin, wacht daarom het advies van je huisarts af.
Wat is het vrouwencondoom?
Het vrouwencondoom bestaat uit een binnenste en een buitenste ring. De binnenste ring breng je in door hem samen te knijpen en als een soort tampon naar binnen te brengen. De grote ring blijft buitenom de vagina zitten. 'Het is wat glibberiger dus misschien moet je even oefenen met inbrengen.'
Voor- en nadelen van het vrouwencondoom
Het voordeel is dat het condoom blijft zitten waardoor je de vrijheid hebt om tussendoor te stoppen met penetreren. Het mannencondoom is daarin minder flexibel omdat het kan afglijden als de man zijn erectie verliest. Als je klaar bent hoef je met het vrouwencondoom ook niet meteen terug te trekken. Bij het mannencondoom moet dit wel, omdat deze anders afglijdt.
Het nadeel is dat je het condoom blijft zien. 'Dat vindt niet iedereen even charmant', vertelt Van der Linden. Ook ervaren sommige mannen dat er iets tussen hen en hun partner zit. Voor een vrouw kan het volgens de expert soms juist fijn zijn om iets minder te voelen als je bijvoorbeeld veel stress hebt of net bevallen bent.
Wat is de kans op zwangerschap ondanks goed gebruik van een condoom?
'Er is een vrij groot verschil tussen het perfecte gebruik van een condoom en het praktisch dagelijkse gebruik', legt Van der Linden uit. Uit onderzoek blijken de volgende percentages wat betreft betrouwbaarheid.
Betrouwbaarheid mannencondoom:
- Bij perfect gebruik: 98%
- Bij praktisch dagelijks gebruik: 88%
Betrouwbaarheid vrouwencondoom:
- Bij perfect gebruik: 97.4%
- Bij praktisch dagelijks gebruik: 90%
Wat kun je doen bij een allergische reactie?
Laat altijd eerst bij de huisarts nakijken of er niets anders aan de hand is. 'Klachten als roodheid en jeuk kunnen ook op andere aandoeningen duiden', vertelt Van der Linden.
Mocht je allergisch blijken, dan kan dit aan twee dingen liggen. Je kunt een rubberallergie hebben en daardoor reageren op het latex of je kunt een rubberhulpstoffenallergie hebben, waarbij je reageert op de chemicaliën waarmee het condoom gespoeld wordt voordat deze klaar is voor gebruik. De huisarts of dermatoloog kan vaststellen om welke allergie het gaat en een condoomspecialist kan je helpen zoeken naar een condoom zonder latex of chemicaliën.
Is een condoom niet meer veilig na de houdbaarheidsdatum?
'In principe kun je een condoom beter niet meer gebruiken na de houdbaarheidsdatum, maar het is niet zo dat hij op maandag wel goed is en op dinsdag niet', legt Van der Linden uit. 'Als de nood echt hoog is en je hebt niks anders in huis dan beschermt een condoom die over de datum is nog altijd beter dan niks.'
Op welk moment doe je het condoom om en wanneer haal je hem eraf?
Doe een condoom om op het moment dat de penis goed stijf is en je aanvoelt komen dat je orale, anale of vaginale seks gaat hebben. Ook in voorvocht zitten spermacellen dus penetreer niet voordat je het condoom om gedaan hebt.
Het beste is om na het klaarkomen van de man zo snel mogelijk het condoom eraf te halen. Hou daarbij het randje van het condoom een beetje vast wanneer je terugtrekt en veeg de penis hierna schoon want sperma kan ook nog overleven op de penis. Als je na de seks nog gaat knuffelen is er anders toch nog een kleine kans dat er sperma in de baarmoeder komt.
Kun je glijmiddel gebruiken in combinatie met een condoom?
Volgens de expert doe je niets fout als er geen glijmiddel in de buurt is. 'Het is vooral afhankelijk van je eigen voorkeur. Soms wordt de vagina minder nat bij seks met een condoom omdat de penis normaal stofjes afgeeft die bevochtiging stimuleren. Het kan dan fijner zijn om een glijmiddel te gebruiken.'
Bij anale seks is het sowieso een goed idee om glijmiddel te gebruiken. 'De anus is kwetsbaarder en maakt minder vocht aan dan de vagina waardoor extra glijmiddel de seks veiliger en prettiger maakt.'
Ze benadrukt dat je altijd een officieel glijmiddel moet gebruiken, deze staan meestal in het vak bij de condooms. 'Dingen als massageolie, baby-olie en kokosolie kunnen het condoom aantasten.'
Kun je een condoom nog gebruiken als het een tijdje uit de verpakking is?
'De kwaliteit van latex gaat achteruit onder invloed van licht en lucht', legt Van der Linden uit. 'Maar een uurtje na openen moet nog kunnen.' Heb je een condoom al opengemaakt maar besluit je hem toch nog iets later te gebruiken dan is dat dus mogelijk. Wacht echter niet te lang en als je helemaal zeker wil zijn is het altijd beter om een nieuw condoom te nemen.
Condooms en problemen met erecties
Er is geen specifieke werking van een condoom die maakt dat je je erectie verliest,vertelt Van der Linden. 'Vaak komt dit probleem voort uit slechte ervaringen met het omdoen of verminderde sensatie in het verleden. Het zit meestal tussen je oren.'
Deze negatieve spiraal kun je volgens de expert doorbreken door met je partner te praten over deze ervaringen. Daarnaast is het belangrijk om op zoek te gaan naar een condoom dat goed past en prettig draagt, zodat je minder problemen ervaart in de toekomst. Heb je een vrouwelijke partner, dan kun je ook het vrouwencondoom proberen om wat druk weg te halen.
'Helaas zorgen deze problemen er soms voor dat mannen een condoom gaan weigeren omdat ze de mentale blokkade die erectie voorkomt niet willen confronteren', aldus Van der Linden. Eerder meldde Radar al dat dit soort negatieve connotaties ervoor zorgen dat mensen soms minder geneigd zijn een condoom te gebruiken.
Is het waar dat mannen en vrouwen echt minder plezier hebben bij seks met een condoom?
Veel mensen vinden seks met condoom minder prettig dan zonder, weet Van der Linden. 'Hoe dun ook, je voelt elkaars warmte minder goed.' Aan de andere kant kan vrijen een stuk fijner zijn als je minder zorgen hebt over soa's en zwangerschap.
De afname in gevoel zal nooit volledig op te lossen zijn, maar een aantal barrières kunnen weggenomen worden door op zoek te gaan naar het juiste condoom. Zo bestaan er condooms gemaakt van polyurethaan die warmte beter doorlaten.
Zijn condooms duurzaam?
De condoomindustrie werkt hard aan verduurzaming, maar helaas is dit volgens de expert een traag proces. 'Het condoom op zichzelf is vrij duurzaam en verteert op natuurlijke wijze voor 98%. De grote boosdoener is het productie- en transportproces'
Daarmee doelt Van der Linden op het verpakkingsmateriaal, de chemicaliën in het spoelmiddel, het vervoer naar de winkel, de werkwijze van de fabriek en de werkomstandigheden op de rubberplantages. 'Er worden zeker stappen gezet. Zo heb je fair-deal-condooms die focussen op ethische werkomstandigheden en kiezen sommige producenten voor een kleinere verpakking. Dat scheelt weer veel vervuiling door transport en folie.'
Hoe weet je of een condoom vegan is? Staat dit altijd op de verpakking?
'Ja, je kunt op twee dingen letten. Als een fabrikant stelt dat het vegan is, wordt bedoeld dat er geen dierlijke stoffen inzitten. Dan moet je denken aan caseïne, een soort melkeiwit dat gebruikt wordt in de latex mix', vertelt Van der Linden. Er bestaat een niet-dierlijk alternatief voor dit eiwit dat gebruikt wordt voor vegan condooms.
Er zijn merken die hun condoom hebben laten testen bij de vegan society. Dat doen ze niet allemaal want dat kost ieder jaar veel geld en tijd. Niet alle vegan condooms hebben dus het officiële logo.
Hoeveel en welke smaken zijn er?
Er zijn volgens Van der Linden zoveel verschillende smaken condooms dat het moeilijk is om een getal te noemen. 'Je hebt bijvoorbeeld whiskey, bacon en zelfs durian, de Indonesische stinkvrucht. Noem een smaak en ergens ter wereld bestaat er waarschijnlijk wel een condoom van.' In Nederland zijn de basissmaken aardbei, banaan en chocola, maar ook cola, strawberry sundae, appel en meloen zijn in winkels te vinden.
Is een condoom met smaak even veilig?
'In principe is zit het smaakje in het glijmiddel van een standaard condoom dat aan alle eisen moet voldoen', vertelt Van der Linden. 'Je kunt er dus gewoon veilig vaginale en anale seks mee hebben.'
Omdat je misschien wel geneigd bent om oraal contact te hebben met dit condoom bestaat er wel een kans dat je deze beschadigd met je tanden of beugel. 'Het hangt natuurlijk af van de intensiteit van het contact, even likken kan geen kwaad maar als je eerst intensieve orale seks gehad hebt is het beter om voor penetratie even te wisselen van condoom.'
Waar gooi je een condoom het best weg?
Van der Linden: 'Bij het restafval. Composteren kan, maar dit duurt erg lang en het siliconen glijmiddel vergaat niet zo goed. En vergeet niet om een knoopje in het condoom te leggen voordat je hem weggooit.'