Is jouw verse salade een opdonder voor het milieu?

Of het nu zomer is of winter: een exotische salade of een lekkere fruitsalade met aardbeien of frambozen zijn moeilijk te weerstaan. Maar als de ingrediënten niet in het seizoen zijn, kost het veel energie om ze toch op jouw bord te krijgen.

Seizoensproducten vragen minder van het milieu

Nederlandse groenten en fruit, die buiten worden geteeld, zijn maar een beperkte periode in het seizoen. De productie kost relatief weinig energie en is daardoor minder belastend voor het milieu, dan voedsel dat van verder weg moet komen: er is minder transport, geen verwarming van kassen en geen vliegtuig nodig, om ze hier te krijgen.

Weinig opslag

Groenten en fruit die je in het juiste seizoen eet, hoeven meestal ook niet lang opgeslagen te worden. Ze worden geoogst, vervoerd en snel verkocht. Maar producten die buiten hun natuurlijke seizoen worden aangeboden, moeten vaak weken of zelfs maanden in speciale koel- of bewaarcellen liggen om houdbaar te blijven. Dat kost energie, en zorgt dus voor extra milieubelasting…en daarom zijn ze vaak ook duurder.

Onzichtbare herkomst

Veel groente en fruit vind je het hele jaar door  in het schap. Daardoor beseft lang niet iedereen dat hun verse salade-ingrediënten soms duizenden kilometers hebben afgelegd. Soms heeft fruit of groente een label maar lang niet altijd. 

Rucola uit Italië

En neem bijvoorbeeld het bekende zakje rucola. Veel mensen zijn dol op deze pittige, decoratieve saladegroente. Maar juist in de zomer komt die rucola vaak helemaal uit Spanje of Italië. Tegen de tijd dat het in de Nederlandse supermarkt ligt, zijn de blaadjes vaak al enkele dagen oud. Ze bederven daardoor sneller en belanden regelmatig voortijdig in de afvalbak.

Vliegtuig grootste transportboosdoener

“Hoewel lokaal geteelde groenten en fruit vaak de beste keuze zijn voor het milieu én vaak het langst vers blijven, zijn producten die per vrachtwagen uit Zuid-Europa komen nog niet de grootste milieuboosdoeners”, zegt Paulien van der Geest van kenniscentrum Milieu Centraal. “Ook transport per schip is veel minder belastend voor het klimaat, dan voedsel dat per vliegtuig wordt aangevoerd.”

Denk bijvoorbeeld aan blauwe bessen of kersen. Die worden in de zomer in Europa geteeld. Dat gebeurt in de vollegrond of, om het seizoen wat te verlengen, in onverwarmde kassen. Maar wil je ze in de winter serveren, dan verandert dat beeld. 

Blauwe bessen worden dan vaak ingevlogen uit Zuid-Amerika, en kersen kunnen zomaar uit Chili of de Verenigde Staten komen. “Dat soort vliegreizen hebben een flinke impact op het milieu”, aldus Van der Geest. Ook een avocado komt praktisch nooit uit ons land en wordt vaak per vliegtuig naar Nederland gehaald. 

Transport soms duurzamer dan lokale kas teelt

Soms is een product uit het buitenland duurzamer dan de variant van eigen bodem. Zo verbruikt de teelt in een Nederlandse verwarmde kas vaak meer energie dan wanneer hetzelfde product uit een warmere regio per vrachtwagen of schip wordt aangevoerd. Een komkommer uit Zuid-Europa kan daardoor een kleinere ecologische voetafdruk hebben dan eentje uit een verwarmde kas in Nederland.

Tips voor de duurzame salade-eter

• Check het etiket: Soms staat op groente- en fruitverpakkingen het land van herkomst. Zo zie je snel of iets van dichtbij komt of van ver
• Overweeg diepvriesgroenten of -fruit: Deze worden vaak direct na de oogst ingevroren, meestal van eigen bodem. Zo kun je ook buiten het seizoen duurzaam genieten van zomers fruit.
• Laat zacht fruit in de winter liever liggen: Aardbeien of frambozen komen in de winter vaak per vliegtuig of uit verwarmde kassen. Dat zorgt voor een flinke klimaatbelasting. Wacht liever op het Nederlandse seizoen.
• Kies verstandig bij fruit dat lang houdbaar is: Appels en peren kun je het hele jaar door kopen. Tropisch fruit zoals mango of avocado is een ander verhaal: daar spelen vaak milieuproblemen én slechte arbeidsomstandigheden. Kijk dus kritisch naar de herkomst.
• Let op betrouwbare keurmerken: Niet elk keurmerk betekent hetzelfde. Topkeurmerken stellen strengere duurzaamheidseisen. In de

Bewuster kiezen?

Een salade hoeft niet van de andere kant van de wereld te komen om lekker te zijn. Met een beetje kennis van seizoensgroenten en herkomstetiketten stel je eenvoudig een frisse, gezonde én duurzame salade samen van Nederlandse bodem.

Wil je bewuster kiezen? Bekijk dan de seizoenskalender van het Voedingscentrum of het uitgebreide overzicht van Milieu Centraal over eten volgens het seizoen. Hierin zie je precies wat er lokaal en in het seizoen is.