Met leefstijl je bloeddruk verlagen: hoe werkt dat?
Door anders te eten en meer te bewegen je bloeddruk verlagen en zo wellicht van bloeddrukmedicatie afkomen. Twee deelnemers aan een experiment in Dokters van Morgen lukte het. Onder goede begeleiding van de huisarts en diëtist. Hoe werkt dat?
Bij een hoge bloeddruk geven artsen over het algemeen leefstijladvies en zo nodig medicatie. In de praktijk hebben veel artsen niet de tijd om uitgebreide begeleiding te geven in het veranderen van leefstijl. 'Ik snap dat wel. Het spreekuur is tjokvol. Ik heb het geluk dat ik de praktijk deel met mijn man, zo verdelen we ook de patiënten en kan ik meer tijd inruimen voor leefstijlbegeleiding', zegt huisarts Jon Brouwers.
Een maand lang leven volgens de blue zone
Twee keer per jaar organiseert Brouwers in Bakkeveen een fitheidsmaand. 120 dorpsgenoten gaan dan een maand lang anders eten, gebaseerd op de blue zones. 'Het is gebaseerd op whole food plant based, maar heel streng ben ik niet. Je moet het meer zien als de mediterrane leefstijl. Af en toe een wijntje mag, soms een keer vlees of vis. Het is vooral van belang dat mensen het volhouden'. In die maand ziet Brouwers dat de deelnemers fitter worden, afvallen, hun bloeddruk daalt en hun bloedsuiker neemt af. Zout is een ander belangrijk advies dat Jon meegeeft: 'Door het weglaten van zout in de voeding daalt de bloeddruk al vrij snel'.
Wat is 'whole food, plant based (WFPB)'?
De Engelse term is in het Nederlands het best te vertalen als plantaardig en onbewerkt. Plantaardig houdt in dat al het voedsel afkomstig is van planten en geen dierlijke ingrediënten bevat. Zoals vlees, vis, melk of eieren. WFPB lijkt op veganistisch eten, met als grote verschil dat bij plantaardig en onbewerkt eten er geen bewerkt of geraffineerd voedsel komt kijken. Als je een écht WFPB-dieet volgt, eet je dus alleen natuurlijke en minimaal bewerkt plantaardig voedsel.
Het idee dat leefstijl een ander eetpatroon de bloeddruk kan verlagen is niet nieuw. Om de bloeddruk te verlagen wordt allereerst vaak aangeraden om af te vallen. Met een veganistisch dieet gaat dat sneller zo blijkt uit onderzoek. In 2006, publiceerden onderzoekers Berkow en Barnard in het wetenschappelijke tijdschrift Nutrition Reviews een artikel waarin ze 87 studies analyseerden over een veganistische of vegetarische leefstijl. Hun conclusie: de diëten zijn erg effectief voor het verliezen van gewicht. Zij ontdekten ook dat vegetarische bevolkingsgroepen minder hart-en vaatziekten hebben, minder hoge bloeddruk, diabetes en overgewicht. Overigens staat dit gewichtsverlies nog los van lichaamsbeweging.
Ernstige slagaderverkalking terugdringen met leefstijl
De Amerikaanse arts en onderzoeker Dean Ornish ging nog een stapje verder. Hij onderzocht of je hart-en vaatziekten ook kan remmen door een ander eetpatroon aan te nemen. Hij deed dat door patiënten met slagaderverkalking te verdelen in twee groepen. De ene groep volgde een vetarm vegetarisch dieet, stopten met roken, kregen hulp voor stressmanagement en gingen aan matige lichaamsbeweging doen. De controlegroep bleef de eigen leefstijl volhouden. Ornish concludeerde na een jaar dat door ingrijpende veranderingen in levensstijl zelfs ernstige slagaderverkalking kan worden teruggedrongen, zonder gebruik van medicatie.
Belangrijk is om te vermelden dat een deel van de mensen met een hoge bloeddruk een moeilijk behandelbare vorm hebben. Overleg altijd eerst met je (huis)arts alvorens je een ingrijpende verandering in je leefstijl wilt doorvoeren. Stop nooit zonder overleg met medicatie.