Minder alcohol drinken door accijnsverhoging? ‘Ik haal het gewoon in Duitsland’

Meningen over de accijnsverhoging wisselen

Volgend jaar verhoogt het kabinet de accijns op alcohol en tabak, waardoor bier wijn en cocktails duurder worden. De meningen hierover zijn verdeeld. Van de ruim 30.000 mensen die de Testpanel-vragenlijst invulden, geeft 38 procent aan dat de duurdere alcoholische drankjes een goed idee vinden. 53 procent vindt het juist geen goed idee en 8 procent weet het niet.  

37 procent van de deelnemers geeft aan dat mensen die alcohol drinken extra mogen meebetalen aan de maatschappelijke kosten die het veroorzaakt, zoals zorgkosten, vandalisme en agressie. Andere voordelen die worden genoemd:

• Het ontmoedigt een ongezonde activiteit (29%)
• Het ontmoedigt een activiteit die veel maatschappelijke kosten veroorzaakt (26%)
• Het is goed dat de overheid hier regie in neemt (11%)

Toch geven mensen in de toelichtingen aan dat gematigde drinkers over het algemeen niet voor deze maatschappelijke problemen zorgen en er zo wel voor betalen. Ook vragen ze zich af of hogere prijzen alcohol drinken ook echt ontmoedigt: “Het is nog maar de vraag of een prijsprikkel werkt. Educatie is veelal efficiënter en effectiever”, laat iemand bijvoorbeeld weten.

Dat de accijnsverhoging voor mensen met veel geld niet uitmaakt, is het vaakst genoemde nadeel. De helft van de deelnemers is het daarmee eens. Andere nadelen:

• De horeca heeft het al zwaar genoeg (41%)
• Het is betutteling (35%)
• Alcohol moet voor iedereen betaalbaar blijven (28%)
• Het lokt misschien illegale activiteiten, zoals zelf stoken, uit (27%)

Verhoging is om de staatskas spekken

In de toelichtingen hebben mensen wel hun bedenkingen bij de accijnsverhoging. Veel deelnemers denken namelijk dat de belasting alleen verhoogd wordt om de staatskas te spekken. “Als de verhoging ten goede zou komen aan extra inzet op vandalisme, verslavingszorg en agressiepreventie zou het nog te verdedigen zijn, maar daar gaan de extra opbrengsten nooit naartoe”, laat een deelnemer bijvoorbeeld weten.

“Het moet hand in hand gaan met stimuleren van gezonde keuzes, zoals verlaging btw op groente en fruit, anders is het gewoon zakkenvullen”, vertelt een ander. 

Grootste deel koopt geen goedkopere drankjes

Voor de meerderheid van de deelnemers is de accijnsverhoging geen prikkel om minder te drinken. Van de ruim 19.000 deelnemers die weleens alcohol drinken, geeft slechts 8 procent aan minder te gaan drinken nu drank duurder wordt. 86 procent verwacht evenveel alcohol te blijven nuttigen. 

Wel geeft 15 procent aan dat ze denken goedkopere drankjes te gaan drinken. “Ik drink nu nog wel eens een speciaalbiertje of cocktail. Maar als dat aanzienlijk duurder wordt, denk ik dat ik het maar bij pils moet laten”, laat een deelnemer weten. “Ik ga nog meer zoeken naar aanbiedingen”, vertelt een ander. 

Toch verwachte 64 procent van de deelnemers geen goedkopere drankjes te kopen, 14 procent drinkt al de goedkoopste drankjes en 7 procent weet het niet.

Meer alcohol uit buurlanden

Ook geven mensen aan meer drank over de grens te gaan kopen: 38 procent van de deelnemers zou dit doen als ze toevallig al in het buitenland zijn. Een deelnemer vertelt bijvoorbeeld: “Mijn dochter woont vlakbij de grens met Duitsland. Wanneer ik daar ben haal ik niet alleen alcohol maar ook drogisterij-artikelen, ik ga er naar de supermarkt en ik tank er.” 

14 procent van de deelnemers zou zelfs omrijden om in Duitsland of België drank in te kopen. “We wonen ongeveer 50 kilometer van de grens. Het loont behoorlijk om één keer per maand de producten in Duitsland te kopen”, laat een andere deelnemer weten. 

Toch vindt ook 34 procent van de deelnemers het niet de moeite waard en koopt 12 procent nu al alcohol in het buitenland. 

Minder naar de horeca

Van de bijna 12.000 deelnemers die weleens drinken in de horeca, geeft 43 procent aan dit minder te gaan doen als drank duurder wordt. Zij verwachten vaker thuis, bij anderen of bijvoorbeeld in het park te gaan drinken. 51 procent van de drinkers blijft evenveel drankjes drinken in de horeca, 6 procent weet het nog niet. 

Deelnemers die aangeven al bijna nooit alcohol te drinken in de horeca doen dit al grotendeels vanwege de kosten (57%).