07-02-2023

Onveilige anti-aanbaklaag mogelijk verleden tijd: Nederland wil tienduizend PFAS verbieden

3 min. leestijd

Tienduizend omstreden PFAS worden mogelijk verboden. Nederland heeft samen met vier andere Europese landen een voorstel gedaan om deze verschillende poly- en perfluoralkylstoffen te verbieden, omdat deze schadelijk zijn voor de volksgezondheid en het milieu. Radar kaartte het onderwerp al aan in de uitzending van 17 oktober 2022.

Volgens het Europees Agentschap voor chemische stoffen is de indiening van het voorstel al een duidelijk signaal naar bedrijven dat ze alternatieven moeten zoeken voor PFAS. In het voorstel staat dat de fabrikanten anderhalf jaar tot twaalf jaar de tijd krijgen om alternatieven te bedenken. Nederland dient het voorstel in samen met Zweden, Duitsland, Denemarken en niet-EU-lid Noorwegen, dat wel lid is van de Europese Economische Ruimte.

Naar verwachting neemt de Europese Commissie pas in 2025 een besluit over het voorstel. De komende periode krijgen 'belanghebbenden' nog de tijd om extra informatie aan te leveren bij ECHA. Met deze informatie kunnen wetenschappelijke comités van het agentschap dan besluiten om sommige punten in het voorstel te wijzigen of aan te scherpen.

Staatssecretaris: ‘Verbod is echt nodig’

Staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) vindt het voorstel een goede stap. ‘Dit verbod is echt nodig. Ongemerkt komen we PFAS ondertussen overal in ons leven tegen. Het zit in de grond, in onze kleren, en zelfs in ons lichaam. Terwijl we weten dat het slecht voor ons kan zijn.’ Ze benadrukt dat de vervuiling alleen kan stoppen door het in heel Europa ‘ in één klap’ te verbieden.

Wat zijn PFAS?

PFAS, de afkorting van poly- en perfluoralkylstoffen, kunnen zich ophopen in het lichaam. De werking van het immuunsysteem kan verminderen en ze hebben mogelijk effect op de voortplanting en op het ongeboren kind.

Ook in het milieu breken de stoffen niet of nauwelijks af. PFAS wordt gebruikt in bijvoorbeeld blusschuim, of als anti-aanbaklaag voor pannen en als waterafstotende bescherming voor kleding. Als er een verbod komt, moeten bedrijven een alternatief vinden voor deze stoffen. Een alternatief dat in veel gevallen nog niet bestaat.

Verwarrende communicatie misleidt consument

Radar besteedde in de eerder genoemde uitzending aandacht aan de stofgroep en de verwarrende communicatie erover. HEMA, IKEA en Tefal - drie merken die in menig keukenkastje te vinden zijn - werden gebeld. Meerdere medewerkers zeiden toen dat PFOA-vrij en PFAS-vrij hetzelfde zijn. Een van de merken verkoopt pannen met Teflon, een van de bekendste merknamen van PFAS. Hierover zei de klantenservicemedewerker echter dat het geen PFAS betreft.

PFAS vermijden tijdens het koken

Tot 2025 zijn er in ieder geval genoeg manieren om zo PFAS-vrij mogelijk door het leven te gaan. Radar schreef een artikel met verschillende manieren om een anti-aanbaklaag te omzeilen. Door gebruik te maken van een pan van gietijzer, roestvrijstaal, koolstofstaal of een keramische anti-aanbaklaag vermijd je de PFAS tijdens het koken.