Tienduizenden leegstaande woningen in tijden van woningnood: hoe kan dat?

Leegstand is in veel gevallen goed te verklaren

Dat er zoveel woningen leegstaan, lijkt moeilijk te rijmen met het enorme woningtekort in ons land. Toch is het volgens Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarkt aan de TU Delft, niet zo gek. Hij vertelt dat er allerlei redenen voor langdurige leegstand zijn. 

Om te beginnen wachten huizen soms lang op renovatie of sloop. Veel complexen uit de jaren 50 of 60 worden nu bijvoorbeeld gerenoveerd. Daardoor kunnen ze voor langere tijd niet bewoond worden. “Ook als mensen onderhoud plegen aan hun eigen huis, kiezen ze er soms voor om in de tussentijd ergens anders te wonen. Dit kan soms veel langer duren dan een jaar.” 

Woningen zijn te duur of onbereikbaar

“Daarnaast heb je huizen die niet goed verhuurd of verkocht kunnen worden”, vertelt Boelhouwer. “Bijvoorbeeld omdat er in die regio weinig woningen gezocht worden of omdat ze te duur zijn.”

“Er is bijvoorbeeld maar een bescheiden markt voor hele dure koopwoningen.” Hierdoor kan het zomaar zijn dat een huis voor langere tijd niet bewoond wordt. “Dit speelt nu wel minder dan een aantal jaar geleden, maar het speelt wel mee”, aldus de hoogleraar. 

“Ook staan er veel woningen boven winkels leeg, omdat er geen goede toegang naar het huis is.” Je kunt bijvoorbeeld alleen in het appartement komen als je door de winkel gaat. Hierdoor worden ze vaak als opslag gebruikt in plaats van bewoond. Deze appartementen worden wel meegenomen in de leegstandcijfers.

Huizen voor toeristische verhuur

Verder worden er volgens Boelhouwer heel veel huizen gebruikt voor toeristische verhuur. “Er is een behoorlijke groep huizen die verhuurd wordt via bijvoorbeeld AirBnB en de rest van de tijd niet bewoond wordt.” 

Om overlast te voorkomen hebben gemeenten hier regels voor opgesteld. Zo moet je in veel gemeenten zelf in de woning wonen en mag je hem maar een bepaald aantal dagen per jaar verhuren. 

Als je volgens deze regels zelf in de woning moet wonen, hoe kan dit dan leegstand van huizen verklaren? Dat heeft volgens Boelhouwer te maken met handhaving. “De regels verschillen per gemeente en het is lastig te handhaven. Het wordt dan ook niet altijd gecontroleerd.” 

Bewuste leegstand geen groot probleem

Tot slot staan huizen soms leeg door speculatie. “Als investeerders verwachten dat hun woning over een tijdje meer waard wordt, kunnen ze ervoor kiezen om hem tijdelijk niet te verhuren of verkopen.” In de tussentijd wordt het huis dan niet verhuurd, omdat je huurders niet zomaar uit een woning mag gooien. 

Toch is dit volgens Boelhouwer geen groot probleem. “Dit speelt vooral in steden als Londen en Parijs. Ik heb nog niet gehoord dat dit in bijvoorbeeld Amsterdam en Utrecht veel gebeurt.”