Verkoop je iets op Facebook Marketplace? Kijk uit voor dit soort oplichting
Oplichters proberen je geld uit de zak te kloppen met automatische berichtjes op Facebook Marketplace. Als je iets verkoopt, duiken ze op je advertentie en beloven ze een koerier van UPS langs te sturen. Maar eerst moet jij betalen! Ze gaan als volgt te werk.
Je hebt net een artikel te koop aangeboden op Facebook Marketplace - een koffietafel, bijvoorbeeld. Binnen het uur krijg je al een reactie van iemand die wil weten of ‘het artikel’ nog beschikbaar is. (De berichten gaan altijd over ‘het artikel’, de naam van wat je verkoopt wordt nooit specifiek genoemd.) Het account heeft waarschijnlijk een buitenlandse naam en lijkt verder betrouwbaar, want er staan normale foto’s van een persoon op.
Dus je antwoordt ‘ja’. Al vlug zegt de persoon dat die ‘het artikel’ wil kopen en het graag zou ophalen, maar zelf verhinderd is - te druk met werk. Daarom stelt die voor om een pakketdienst langs je huis te sturen. Waarschijnlijk gaat het om UPS, maar het kan ook een ander internationaal bedrijf zijn, zoals DHL, GLS of FedEx. De koerier zal je het geld voor de koffietafel overhandigen. Dat is lekker snel geregeld, je bent meteen van je tafeltje af! Je gaat akkoord en geeft je adres.
Oplichters vragen om geld voor de koerier
De koper vraagt je vervolgens om geld over te maken voor de verzendkosten, of de verzekeringskosten van het vervoer. Geen zorgen, je krijgt het geld wel weer terug. Maar dit is de oplichtingstwist. Als je betaalt, verdwijnt je geld in de zakken van de fraudeurs, terwijl de koerier nooit komt opdagen. En als je niet betaalt, dan wordt de sfeer van het gesprek opeens grimmig.
‘Laat me u de situatie uitleggen, DPD vraagt u eenvoudigweg om de kosten van de koerierverzekering te betalen, die 50 euro bedragen’
De oplichter dreigt met een rechtszaak. Jij hebt iets fout gedaan en zult boeten met enorme geldbedragen en celstraf! De oplichters hopen dat je hier zo van schrikt dat je je portemonnee wilt trekken. Maar het is allemaal theater.
De achtergrond van de fraude
Er zit geen mens achter het account dat jou berichten stuurt. Het account ziet eruit alsof het van een normaal persoon is omdat het dat ooit is geweest, maar waarschijnlijk is het gehackt. Het wordt nu bestuurd door een bot die automatisch berichten uitzendt naar aanbieders op Marketplace. De tekst van die berichten is oorspronkelijk Engels, maar is door een vertaalmachine gehaald.
Kijk uit voor ‘UPS-factor’ en vreemde antwoorden
Let allereerst op vreemd taalgebruik. De zinnen van de oplichtingsbots bevatten kromme constructies en aparte woorden, omdat ze uit een vertaalmachine komen. Ze spreken bijvoorbeeld over een ‘DPD-brievendrager’: dat is een letterlijke vertaling van ‘mail carrier’, wat in goed Nederlands natuurlijk gewoon een postbode heet. Of de oplichter belooft een ‘UPS factor’ te sturen, maar dat is geen bestaande term.
Kijk ook even naar het profiel waarvan je een bericht krijgt. De profielen die gebruikt worden voor deze vorm van oplichting, zijn bijna nooit Nederlands. Ook zijn ze vaak al langere tijd inactief, zonder nieuwe posts, foto’s of levensupdates.
‘Ok, ik zou graag willen komen maar ik heb het momenteel druk met werk, ik zal een UPS-factor naar je huis sturen om je je geld te geven en het pakket op te halen.’
De makkelijkste manier om te ontdekken of je met een echt persoon te maken hebt, is een vraag stellen. De bots hebben immers een standaard script en kunnen niet reageren op eenvoudige opmerkingen of vragen. Als je vraagt wat de ‘koper’ van je koffietafel vindt, dan zal een bot dus totaal over je vraag heen praten. Dan moeten de alarmbellen gaan rinkelen.
Rapporteer en blokkeer het account. Facebook biedt een stappenplan voor rapporteren en een stappenplan voor blokkeren op Marketplace. En blijf op je hoede, want dit is slechts één uit talloze vormen van oplichting op Facebook.