Vette investeringen: Zorgverzekeraars en pensioenfondsen steken miljoenen in fastfoodketens

'Dit is dweilen met de kraan open,' zegt Elise Buiting, voorzitter van de Koepel voor Artsen, Maatschappij en Gezondheidszorg. 'Wij zijn dagelijks bezig om ouders te bewegen hun kinderen gezond eten te geven. Dat doen we met een zeer beperkt budget. Fastfoodbedrijven daarentegen geven enorme bedragen uit aan reclames en schreeuwerige winkelruiten om onder meer kinderen te verleiden toch te komen.'

8,5 miljoen van de zorgpremies van bijna tien miljoen Nederlanders wordt door zorgverzekeraars Achmea, VGZ, CZ en Menzis geïnvesteerd in verschillende fastfoodketens. Ook de vijf grootste Nederlandse pensioenfondsen, ABP, PZFW, PMT, BpfBouw en PME, beleggen miljarden in McDonald’s en de moederbedrijven van KFC, Taco Bell en Pizza Hut en Burger King. 

‘Minder fastfoodketens noodzakelijk’

Ook Liesbeth van Rossum, voorzitter van Partnerschap Overgewicht Nederland en internist-endocrinoloog en hoogleraar obesitas aan het Erasmus MC ziet dagelijks mensen met obesitas. 'Als je in een gezonde toekomst wilt investeren, zou dat niet in fastfood moeten zijn. Het is voor velen verleidelijker om een hamburger te kopen dan een brood. Zo geef je een verkeerd signaal af.’ Minder fastfoodketens is volgens Van Rossum noodzakelijk om de toename aan mensen met overgewicht tegen te gaan.

Zorgverzekeraars beïnvloeden ketens als aandeelhouder

Zorgverzekeraars menen door hun aandeelhouderschap juist invloed uit te kunnen oefenen op ketens. 'We hebben McDonald’s aangesproken om gezondere producten te ontwikkelen en op de markt te brengen, de betaalbaarheid en toegankelijkheid van voedzaam voedsel te waarborgen en te pleiten voor openbaar beleid dat de gezondheid bevordert,' aldus Menzis. 

Volgens CZ is het 'woest ingewikkeld'. 'De maatschappelijke ontwikkelingen volgen elkaar snel op. Het is telkens opnieuw keuzes afwegen. Fastfood staat nu nog niet op onze uitsluitingenlijst. Bij bedrijven waar we wel in investeren proberen we, ook samen met anderen, invloed uit te oefenen via dialoog en stemmen op aandeelhoudersvergaderingen.'

Passief beleggen en andere prioriteiten

'We beleggen in een index,' zegt pensioenfonds Zorg en Welzijn. 'Alle bedrijven die daar inzitten, komen ook in onze portefeuille terecht. Behalve als we een product of sector hebben uitgesloten, zoals tabak, teerzandolie en kolen.' Invloed uitoefenen via 'engagement trajecten' doet het fonds wel, maar dat gaat voornamelijk over ontbossing. 'We spreken fastfoodketens waar we in beleggen dus niet aan op hun ongezonde product. Dit wil niet zeggen dat we dat in de toekomst niet zullen doen.'

Pensioenfonds ABP zegt zich vooral te richten op het klimaat en gebruik van natuurlijke grondstoffen en biodiversiteit. PMT levert naar eigen zeggen een positieve bijdrage aan de gezondheid door te investeren in de toegang tot gezondheidszorg en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen en medische technologieën. 

Fastfoodketens onder vuur in de politiek

Deze week pleitte het wetenschappelijk instituut van het CDA voor een minimumleeftijd voor fastfood. Ook staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wil de consumering van fastfood aan banden leggen. Zo vindt hij dat er een wet moet komen die de toename van fastfoodrestaurants en snackzaken tegengaat. 

Bron: Leeuwarder Courant & Dagblad van het Noorden