Waarom het aanschaffen van inheemse en biologische planten zo belangrijk is
Nu de lente is begonnen, is het weer hoog tijd voor nieuwe bloemen en planten voor in de tuin of voor op het balkon. Bij het kopen van nieuwe planten is het belangrijk om te kiezen voor inheemse én biologische planten. Deze soorten bieden namelijk veel voordelen, zowel voor insecten als voor de mens.
Wat zijn inheemse en biologische planten?
Inheemse planten zijn soorten die van nature in Nederland voorkomen en dus geen exotische oorsprong hebben. Biologische planten zijn niet behandeld met schadelijke bestrijdingsmiddelen voor bijen, vlinders en andere insecten.
Het is mogelijk dat een inheemse plant toch is bespoten met voor insecten schadelijke bestrijdingsmiddelen, en dus niet biologisch is. Andersom kunnen biologische planten ook niet-inheems zijn.
Volgens Sanne Janssen, expert duurzaam tuinieren bij Milieu Centraal, is daarom de combinatie van inheems én biologisch zo belangrijk. “Insecten hebben het meeste profijt van deze combinatie en het is ontzettend waardevol voor de natuur.”
Het belang van inheemse en biologische planten
“Vooral voor bijen is het van groot belang dat consumenten kiezen voor planten die zowel inheems als biologisch zijn”, zegt Janssen. Het gaat erg slecht met de bijen, maar ook met andere insecten. In de afgelopen 25 jaar is de populatie vliegende insecten met maar liefst 75 procent afgenomen.
Dat heeft volgens Janssen met meerdere factoren te maken: ‘’Er zijn te weinig inheemse planten waarop insecten die hier van nature leven, kunnen landen en stuifmeel en nectar kunnen verzamelen. Een plant van hier en een insect van hier zijn vaak van elkaar afhankelijk. De klokjesbijen bezoeken bijvoorbeeld de klokjesbloemen. Als die niet geplant worden, kan dat op den duur gaan leiden tot het verdwijnen van de bijensoort en de wilde plantensoort.”
Ze voegt eraan toe dat ook de grootschalige landbouw, met veelal één soort gewas (monocultuur), ook bijdraagt aan de afname van wilde bijen en andere insecten.
Daarnaast bevatten veel planten voor bijen nog steeds schadelijke bestrijdingsmiddelen, geeft Janssen aan: ''Bijen, maar ook andere insecten kunnen hierdoor ernstig verzwakken en sterven.''
Ook mensen zijn afhankelijk van insecten
Milieu Centraal heeft in het kader van de Maand van de Groene Tuin een onderzoek uitgevoerd onder tuineigenaren. Daaruit blijkt dat veel tuineigenaren het belangrijk vinden om bijen, vlinders en andere insecten te ondersteunenToch is niet iedereen zich ervan bewust dat inheemse en biologische planten een gezonde leefomgeving voor deze dieren creëren.
“Niet elke consument weet dit en niet iedereen is ermee bezig,” zegt Janssen. “Maar ook voor mensen zelf zijn deze planten nuttig. Zo’n 75 procent van onze voedselgewassen wordt bestoven door bijen. Dat is enorm veel. Inheemse en biologische plantensoorten in je tuin planten doe je dus niet alleen voor de insecten, maar ook voor jezelf.’’
Verwarring tussen keurmerken en logo’s
Als je inheemse en biologische planten aanschaft is het goed om te letten op keurmerken. Zo kun je biologische planten herkennen aan drie milieukeurmerken:
- EU Biologisch
- Demeter
- EKO
Ook kun je een On the way to PlanetProof keurmerk tegenkomen op planten. Bij dit keurmerk zijn minder tot geen schadelijke bestrijdingsmiddelen gebruikt dan ‘normaal’. On the way to PlanetProof heeft een ‘no-go’ lijst waarop bepaalde schadelijke bestrijdingsmiddelen uitgesloten zijn van gebruik voor houders van het keurmerk.
‘‘Als je een plant koopt met een van deze keurmerken, weet je zeker dat de planten een stuk beter zijn geteeld dan regulier. Deze keurmerken vind je niet op reguliere planten.’’
Toch raken veel consumenten in de war door logo’s die geen keurmerk zijn, zoals het ‘Bee Friendly’-logo. ‘’We zien dat consumenten deze logo’s aan zien voor keurmerken en zo denken zij ten onrechte dat zij dus goed bezig zijn. Dit is echter niet zo, want het zijn geen bijvriendelijke planten.’’
Janssen legt uit dat er voor logo’s geen regels bestaan, waardoor een producent of bedrijf deze zomaar op een product mag zetten. ‘’Dat is misleidend, want een logo is geen officieel keurmerk.'' Tuincentra zijn inmiddels bezig om deze misleidende logo’s tegen te gaan, maar dit is een proces dat jaren kan duren.
Consumenten zijn bereid, maar het blijft lastig
Janssen benadrukt dat het niet de bedoeling is om mensen te ontmoedigen om planten te kopen. “Mensen moeten niet het gevoel krijgen dat ze het nooit goed kunnen doen. Het is tegenwoordig al ingewikkeld genoeg om in de supermarkt, in kledingwinkels en in tuincentra duurzame keuzes te maken. Ik begrijp goed dat dit niet voor iedereen haalbaar is.”
Toch blijkt uit onderzoek van Milieu Centraal dat de bereidheid er bij de meeste mensen wel is. ‘“Consumenten willen graag hun steentje bijdragen. Ze moeten alleen goed geïnformeerd worden, en dat is soms lastig. Daarom zijn er verschillende websites met betrouwbare informatie die je een handje kunnen helpen, zoals: keurmerkenwijzer.nl/planten.’’
Niet alleen de consument, maar ook de gehele tuinsector moet hun steentje bijdragen. Janssen legt uit dat de ambitie er is en dat er echt al stappen worden gezet. ‘’Kwekers moeten meedoen, tuincentra moeten meedoen en consumenten ook. ’’Alleen samen kunnen we een veiligere en gezondere omgeving voor bijen en andere insecten creëren.”