Wachttijden bij het CBR: heeft het schrappen van de tussentijdse toets geholpen?

Frustratie om lange wachttijden

Radar ontving bericht van Sven (18). Hij wil graag afrijden en is hier volgens zijn rijschool ook klaar voor. Maar toen hij na tien weken wachttijd aan de beurt was, maakte hij door de zenuwen toch een fout. Omdat zijn theorie binnenkort verloopt, wil hij zo snel mogelijk herexamen doen. Hiervoor moet hij alleen weer zes weken wachten.

Frustrerend, want in de tussentijd is Sven wel zo’n 250 euro kwijt aan extra lessen om de wachttijd te overbruggen. “Mijn instructeur zegt wel dat ik geen lessen meer nodig heb, maar je wil ook niet wekenlang niet rijden. Je moet het toch op peil houden.”

“Er wordt niet echt gekeken naar de lange wachttijden”, verzucht Sven. “Het voelt een beetje als oplichterij. Ik snap echt wel dat mensen veilig het verkeer in moeten, maar maak het dan ook makkelijker en minder angstig.”

Afschaffen tussentijdse toets

Volgens Nanda Troost, woordvoerder van het CBR, komen de lange reserveringstermijnen nog altijd door achterstanden opgelopen door corona, en is er geen structureel capaciteitsprobleem. “Het vraagt gewoon veel tijd om honderdduizenden niet afgenomen examens één op één in te lopen. De vraag naar nieuwe examens is niet groter dan de capaciteit. Als CBR hebben we ook extra examinatoren opgeleid en dat doen we nog steeds.”

Toch is het meerdere jaren na corona nog steeds niet gelukt om de reserveringstermijnen weer op peil te krijgen. Troost: “We zaten in een dalende trend, maar het duurde te lang, de druk vanuit de branche werd te groot. Daarom hebben we, met pijn in ons hart, besloten de tussentijdse toets tijdelijk niet aan te bieden en zodoende versneld in te lopen.”

Het CBR zette de tussentijdse toets (TTT) stop vanaf 1 april 2025. Deze maatregel duurt maximaal één jaar. Troost vertelt dat de plekken die hierdoor vrijkomen, zo’n 75.000, worden gebruikt voor (her)examens. Radar besteedde eerder dit jaar aandacht aan wat de afschaffing voor leerlingen betekent:

CBR voorzichtig positief

Troost: “Door de vrijgekomen capaciteit zijn in de maanden april, mei en juni ruim 21.000 meer examens afgenomen dan in dezelfde periode in 2024. Dat is iets meer dan we hadden verwacht. We zijn daarom voorzichtig positief gestemd.”

“Parallel aan de reserveringstermijn voor het eerste examen, zien we ook een daling voor het herexamen”, vervolgt Troost. “Het probleem concentreerde zich echter minder op het herexamen. Het lukte daar al beter om rond de landelijke norm van vijf weken te blijven.”

Het CBR is ook positief gestemd over de verschillen tussen locaties. Troost: “Begin april, toen de TTT werd afgeschaft, varieerden de termijnen tussen de locaties nog van één tot 23 weken voor het eerste examen. Eind juli liggen de termijnen voor alle locaties tussen de zes en twaalf weken.” Om deze verschillen terug te dringen, verplaatst het CBR examinatoren van rustige naar drukke locaties.

Rijscholen merken weinig effect

Radar contacteerde ook diverse rijscholen verspreid over Nederland om na te gaan of zij het positieve geluid van het CBR herkennen.

“De wachttijd voor een eerste examen ligt tussen de drie en vier maanden”, reageerde een Brabantse rijschool. “Dit is door de afschaffing van de TTT niet minder geworden. Ik denk dat het grootste probleem een personeelstekort aan examinatoren is bij het CBR.”

Een rijschool uit Overijssel ziet dat de wachttijden voor een eerste examen wel wat teruglopen. “Maar vooral voor de herexamens en afrijden met een aanhanger is het nog dramatisch.” Volgens deze rijschool zou een kandidaat negen weken op een herexamen moeten wachten, terwijl dit volgens de site van het CBR tussen de één en vier weken duurt.

Onvrede over afschaffen tussentijdse toets

Meerdere rijscholen spreken ook hun ongenoegen uit over het afschaffen van de TTT. Zo noemt een Limburgse rijschool het een “enorm gemis”. “Vooral omdat er nu een tweedeling ontstaat tussen rijscholen die via de RIS-methode (Rijopleiding in Stappen, een specifieke methode waarvoor de instructeur gecertificeerd moet zijn) lesgeven en nog altijd een TTT kunnen plannen, en rijscholen die via een andere methodiek lesgeven.”

“Het afschaffen van de TTT heeft praktisch geen voordeel opgeleverd, niet qua wachttijd, maar ook niet qua slaagkans voor de leerling”, betreurt een rijschoolhouder uit Zuid-Holland. “Jarenlang heeft het CBR zijn eigen product enorm gepromoot, en wij als rijschool ook. Dat het nu wel heel makkelijk van tafel is geveegd, doet iets met de geloofwaardigheid.”

“Sinds de afschaffing van de tussentijdse toets zien wij een daling in het slagingspercentage”, vertelt een Brabantse rijschoolhouder. “De TTT was bij onze rijschool een verplicht onderdeel en had enorme meerwaarde. Het CBR heeft door de TTT te schrappen minder voorbereide leerlingen toegelaten tot het examen. Dit is een economisch besluit, geen verkeersveilig besluit.”

Verwachting komende maanden

Het CBR weet nog niet wanneer de TTT terugkeert. Troost: “De ruimte van de TTT hebben we nodig om landelijk weer rond de zeven weken gemiddeld te komen voor een eerste examen. De TTT nu al terugzetten, is te vroeg.’

Het CBR ziet sinds april geen opvallende daling in het slagingspercentage ontstaan en vindt het nog te vroeg om conclusies te trekken. Troost: Het slagingspercentage gaat wel iets naar beneden, maar slechts licht. Rijscholen hebben ook alternatieven, zoals extra lessen of zelf een tussentijdse toets doen.”

“Landelijk beginnen de wachttijden af te nemen en worden de verschillen tussen de locaties kleiner. We zijn er nog niet, maar we liggen op koers om de termijnen in april 2026 landelijk richting de 7 weken te hebben voor een eerste examen.”