Zorgverlener zonder contract? Bij FBTO en VGZ betaal je vanaf 2023 zeker 10 procent zelf
De op één na grootste verzekeraar van Nederland schaft de vrije zorgkeuze af: VGZ stopt met de zogenaamde restitutiepolis, waarmee je 100 procent vergoeding krijgt bij zowel gecontracteerde als niet-gecontracteerde zorgverleners. Ook FBTO en IZA stoppen met hun restitutiepolis. Alle drie de verzekeraars maken niet-gecontracteerde wijkverpleging en geestelijke gezondheidszorg fors duurder. Wie zulke zorg afneemt, moet straks 10 tot meer dan 25 procent zelf betalen. En dat kan flink in de papieren lopen.
Aukje (44) loopt bij een klinisch psycholoog die geen contract heeft met haar zorgverzekeraar. Eerder kreeg ze een tijdlang zorg van verschillende gecontracteerde behandelaars, maar die konden haar niet goed helpen met de complexe traumaverwerking die ze nodig heeft. Ze zegt: ‘Uiteindelijk ben ik bij deze behandelaar terechtgekomen en ik ben daar echt heel tevreden over.’ Maar het is onzeker geworden of ze er kan blijven.
Restitutiepolis geeft vrije zorgkeuze
Op dit moment wordt de behandeling nog volledig vergoed door Aukjes verzekeraar, VGZ, ook al heeft de klinisch psycholoog daar geen contract mee. Dat komt omdat Aukje een restitutiepolis heeft. Zo’n polis geeft je vrije zorgkeuze: of jouw zorgverlener nu een contract heeft met je verzekeraar of niet, je krijgt de zorg volledig vergoed. Bij andere soorten polissen moet je een deel van de zorgkosten zelf betalen als je naar niet-gecontracteerde zorgverleners gaat.
Kiezen wordt duur bij VGZ
Maar VGZ schaft de restitutiepolis per 1 januari 2023 af. Dan moet Aukje elke maand zo’n 100 tot 150 euro betalen om bij haar huidige psycholoog te blijven, schat ze in. Dat zou nota bene bovenop haar premie komen. Ze staat voor een moeilijke keuze, want ze heeft traumatische ervaringen met ggz-hulpverleners gehad - juist daarom is ze in behandeling. ‘Dus bij mij ligt het heel gevoelig als ik zou moeten wisselen van behandelaar. Dat kán eigenlijk niet,’ zegt ze.
Ook FBTO en IZA schaffen restitutiepolis af
Ook klanten van FBTO en IZA komen mogelijk voor vervelende keuzes te staan, want ook deze verzekeraars schaffen de restitutiepolis af in 2023. VGZ, FBTO en IZA lieten dat recent weten in mails aan bestaande klanten.
Dat gaat mogelijk om honderdduizenden mensen. VGZ heeft 2,1 miljoen klanten met een zorgverzekering; IZA heeft 237.000 klanten met een basisverzekering; FBTO heeft 800.000 klanten met een zorgverzekering of andere verzekering. En 9,7 procent van alle Nederlanders heeft een restitutiepolis. Maar binnenkort kan dat dus niet meer bij deze verzekeraars.
Nieuwe kosten voor niet-gecontracteerde zorg
Bij VGZ kun je in 2023 niet meer vrij kiezen voor geestelijke gezondheidszorg of verpleging en verzorging. Als je naar niet-gecontracteerde aanbieders van deze soorten zorg gaat, krijg je nog maar een deel vergoed: maximaal 90 procent van het gemiddelde bedrag dat VGZ met zorgverleners heeft afgesproken (het zogenaamde ‘gemiddeld gecontracteerde tarief’). Dezelfde tarieven gaan gelden bij IZA. IZA is dan ook onderdeel van hetzelfde moederbedrijf: Coöperatie VGZ.
FBTO schaft de vrije keuze af voor geestelijke gezondheidszorg en wijkverpleging. Als je naar een niet-gecontracteerde zorgverlener gaat, krijg je van FBTO maximaal 75 procent van het gemiddeld gecontracteerde tarief. Hier ga je dus nog meer zelf betalen dan bij VGZ.
Met deze polissen krijg je nog wel volledige vergoeding als je bijvoorbeeld naar een niet-gecontracteerd ziekenhuis gaat. Maar je keuze wordt beperkt als het gaat om bijvoorbeeld wijkverplegers en psychologen.
Ggz-organisatie MIND is geschokt
MIND, de koepel van cliënten- en naastenorganisaties in de ggz, is geschokt door deze ontwikkeling, zegt directeur Marjan ter Avest. ‘Zorgverzekeraars sturen hiermee aan op gecontracteerde zorg terwijl ongecontracteerde behandelaren in de ggz zorg bieden die net zo goed is en vaak beter aansluit op de behoefte van cliënten.’
Maar niet alleen het inhoudelijke maatwerk wordt lastiger. ‘Als de ongecontracteerde zorg wegvalt of onbereikbaar wordt, lopen de wachtlijsten in de ggz nog verder op’, vreest Ter Avest. De vraag naar zorgverleners mét een contract wordt dan immers groter. ‘Mensen moeten dan nog langer wachten tot zij de hoognodige zorg krijgen.’
Restitutiepolissen staan al langer onder druk
Restitutiepolissen werden de afgelopen paar jaar al door meer zorgverzekeraars uitgekleed. Dat gebeurde bij OHRA, Nationale Nederlanden, Zorg en Zekerheid, Ditzo, PNOzorg, ONVZ en VvAA. Al deze verzekeraars schaften de vrije zorgkeuze af voor geestelijke gezondheidszorg en wijkverpleging (en enkele ook voor andere soorten zorg).
Zullen andere verzekeraars volgen?
FBTO is een merk van Achmea, net als Zilveren Kruis, dat nu nog een restitutiepolis aanbiedt. Dat roept de vraag op: gaat ook Zilveren Kruis haar restitutiepolis afschaffen in 2023? Daarop wil een woordvoerder van Zilveren Kruis niet antwoorden. Ze wijst op de deadline van 12 november, wanneer alle zorgverzekeraars hun premies voor 2023 bekend moeten maken.
Of restitutiepolissen van nog meer zorgverzekeraars zullen verdwijnen, is nog niet duidelijk. Ook dat zal op 12 november moeten blijken.