Mensen die plastische chirurgie op medische indicatie niet vergoed krijgen, riepen we op om contact met ons op te nemen. Het bleken er nogal wat te zijn: we kregen meer dan 300 reacties. Allemaal mensen die dringend geopereerd moeten worden, of dit zelfs al waren, maar de operatie niet vergoed krijgen. Het ene verhaal nog schrijnender dan het andere.

Zo ook het verhaal van Manon van Beelen. Op het eerste gezicht is Manon een doodnormale, 14-jarige tiener. Net als alle tienermeisjes maakt Manon zich druk om haar uiterlijk. Maar bij Manon heeft het een trieste reden, ze heeft het aangeboren Syndroom van Poland. Bij deze aandoening kan er sprake zijn van een verschil in beenlengte, armlengte, of het ontbreken van vingers.

Kuil in plaats van borst

Bij Manon is de voornaamste afwijking het ontbreken van de grote borstspier aan de rechterkant van haar lijf. Hierdoor heeft ze vergroeiingen aan haar rug en sleutelbeen. Er is echter nog een gevolg: ze heeft ook geen borstontwikkeling aan de rechterkant van haar lijf. Op de plek waar normaal een borst zit, heeft Manon een kuil in haar borstkas. De linkerkant van haar lijf ontwikkelt zich normaal.

Sinds haar puberteit loopt ze bij een plastisch chirurg. Voor nu is Manon geholpen met een zogeheten tissue expander. Dit is een soort ballonnetje onder haar huid, waarbij haar huid opgerekt wordt, zodat er later een borstprothese geplaatst kan worden.

Prothese niet vergoed

Een borstprothese zou voor Manon dé oplossing zijn, maar haar zorgverzekeraar Zorg & Zekerheid wil de operatie niet vergoeden. De huidige wet- en regelgeving biedt geen ruimte om een operatie voor een aangeboren afwijking te vergoeden.  Dit doen ze niet als het om een aangeboren afwijking gaat. Volgens de verzekeraar doen ze dit alleen bij een borstreconstructie na een gehele of gedeeltelijke amputatie.

Miranda van Beelen, de moeder van Manon, heeft meerdere pogingen gedaan het verhaal bij de verzekeraar uit te leggen en de operatie vergoed te krijgen. Ze krijgt voortdurend nee op het rekest.

Dichtvallende oogleden

En zoals uit de oproep blijkt, is Miranda niet de enige. Ook Grietje Holle kampt met een zeer vervelend probleem. Door een defecte oogspier kan ze haar ogen moeilijk openhouden. Volgens haar plastisch chirurg Hinne Rakhorst kun je het vergelijken met luxaflex, en is het alsof het touwtje dat de luxaflex opendoet kapot is.

Als gevolg kan mevrouw Holle mensen alleen aankijken als ze haar hoofd in haar nek legt. Haar hobby’s lezen en puzzelen kan ze niet meer uitvoeren. Haar situatie is te verhelpen met een operatie. Echter: haar verzekeraar Menzis betaalt de operatie niet.

Ook deze verzekeraar zegt dat ze door wetgeving de operatie niet kan vergoeden. In dit geval kan het juist alléén als de afwijking aangeboren is. De verzekeraar vergoedt ook niet vanuit de aanvullende verzekering. Ironisch genoeg vergoeden ze wel de homeopathische behandelingen die mevrouw Holle nodig heeft vanwege haar nekklachten.

Verschillende voorwaarden

Volgens Hinne Rakhorst, bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie, is het een zorgelijke ontwikkeling dat verzekeraars zo met dit soort zaken omgaan. Mevrouw Holle kan met haar ogen nagenoeg dicht bijvoorbeeld struikelen, met alle gevolgen van dien.

Hij geeft aan dat patiënten niet weten waar ze aan toe zijn. Maar hij kan ook als arts niet aangeven of de operatie wel of niet vergoed wordt. Daarvoor hanteren verzekeraars teveel verschillende voorwaarden. Kortom: het is onduidelijk. Daarnaast houden verzekeraars zich, volgens Rakhorst, teveel aan de regels en kijken ze te weinig naar de patiënt. Dat zou beter kunnen.

In de studio zijn prof. Dr. René van der Hulst, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie, en Henk van Gerven, Tweede Kamerlid voor de SP.