Tips om van je smartphoneverslaving af te komen

Steeds meer mensen zijn telefoonverslaafd. We kunnen steeds meer met onze mobiele telefoon, we gebruiken hem steeds vaker en dat kost dus ook steeds meer tijd. Tien keer per uur op je mobieltje kijken is geen uitzondering. Hoe zorg je dat je telefoon je leven niet beheerst?

Wouter van Noort is journalist voor het NRC Handelsblad en schrijft vooral over technologie en economie. Hij is al jaren gefascineerd door technologie en schreef het boek Is daar iemand? dat op 13 april 2017 verscheen. Van Noort merkt in zijn dagelijkse leven dat hij erg veel bezig is met zijn mobiele telefoon. Foto's bekijken op de Facebookpagina van een knappe collega, luisteren naar Spotify, een filmpje kijken op Dumpert of een appje sturen naar het thuisfront: we vinden het steeds vaker de normaalste zaak van de wereld dat we vele uren doorbrengen op onze telefoon.

'Fear of missing out'

We willen niks missen. 'Het' gebeurt online en dus op onze smartphone. Niet alleen als we onderweg zijn turen we urenlang naar ons schermpje, ook op school, werk, in de kantine, bij familie, thuis op de bank of op het toilet is de smartphone onze trouwe metgezel. We kijken een uitzending van het journaal terug, lezen nieuws via een app, luisteren naar de nieuwste muziek of we blijven op de hoogte van de bezigheden van onze vrienden via Facebook. Van Noort vertelt dat deze angst om iets te missen ook wel aangeduid wordt met de term 'FOMO', oftewel 'fear of missing out'. Uit onderzoek van Apple blijkt dat iPhone-gebruikers maar liefst tachtig keer per dag hun telefoon ontgrendelen. Facebook laat weten dat gebruikers vorig jaar per dag een volle vijftig minuten op de sociaalnetwerksite doorbrengen.

'Dead battery anxiety'

We spelen ook steeds vaker spelletjes. Vooral onderweg en op het toilet blijkt dat een prettige manier om de tijd door te komen. De gemiddelde consument heeft echter niet door dat dat de batterij van de telefoon snel leeg trekt. Wat moet je dan als je batterij leeg is? Dan slaat bij het merendeel van de Nederlanders toch al snel de paniek toe, vooral als je onderweg bent. Om deze zogenaamde 'dead battery anxiety' binnen de perken te houden zie je steeds meer mobiele opladers zodat je tussentijds je telefoon weer kan opladen. Het is ook niet ongebruikelijk dat men een zogeheten 'powerbank' op zak heeft, een oplader die niet aangesloten hoeft te worden op het lichtnet. Zo kun je bijvoorbeeld ook in de bus of in de trein je telefoon eenvoudig opladen.

Wanneer ben je verslaafd?

Mensen die altijd en overal hun telefoon in de hand hebben, of zelfs in paniek raken als hij niet in de buurt ligt of als hij het even niet doet, lijden aan nomofobie. Van Noort schrijft in zijn boek dat overmatig gebruik van je smartphone slecht is voor je concentratie. Je raakt er gestrest van en het verandert je brein.

Wat zijn de gevolgen?

Hoe meer we met onze smartphone bezig zijn en des te verslaafder we dus raken aan het apparaat, des te groter de gevolgen. Uit eigen ervaringen van Wouter van Noort blijkt dat hij vaker slechtere beslissingen neemt, hij wordt er dommer van, hij heeft een korter lontje, hij is minder gelukkig vindt zichzelf minder sociaal.

Bewustzijn

Teveel met je smartphone bezig zijn is dus helemaal niet goed voor de gezondheid, maar kan je er ook wat aan doen? Van Noort vertelt dat appbouwers precies weten hoe ze gebruikers in hun app houden en hoe ze gebruikers verslaafd kunnen maken aan hun app. Van Noort ondersteunt de benadering van de Australische psychologe Jocelyn Brewer van de universiteit van Sydney. Mensen moeten zich richten op digitale voedzaamheid, oftewel digital nutrition. Dat houdt in dat je veel bewuster moet letten op hoe vaak je op je smartphone zit te kijken en wat je er precies op doet. Daarvoor gebruikt Brewer de drie M's:

  • Mindful: wees bewust van je smartphonegebruik!
  • Meaningful: waarom pak je je smartphone en wat doe je ermee?
  • Moderate: beperk het gebruik van je smartphone zodat hij je leven niet overneemt!

Hoe gaat onze achterban om met de smartphone?

We vroegen gebruikers van de Radar-app naar hun smartphonegebruik. Arnold laat ons weten dat hij bewust sommige apps niet installeert. Zo heeft hij geen spelletjes, geen Facebook en geen mobiel bankieren. Hij heeft alleen WhatsApp, nieuwsapps en een aantal apps voor onderweg. Joke legt haar telefoon heel bewust weg als ze hem niet gebruik. Ze pakt hem alleen als ze hem nodig heeft. Haar kinderen zijn dertigers en kunnen niet zonder. Marileen stuurt ons een reactie dat ze haar telefoon altijd in de hand heeft, er altijd mee bezig is en ook altijd powerbanks in haar handtas heeft zodat ze niet met een lege accu komt te staan.

Tips om van je smartphoneverslaving af te komen

  • Zet pushberichten uit. Pushberichten dagen je uit om een app te openen en dus je telefoon te ontgrendelen terwijl je in de meeste gevallen op dat moment helemaal niet op je telefoon aan het kijken was.
  • Praat met je vrienden en familie. Als je bewust je telefoongebruik wil minderen is het handig om familie en vrienden hiervan op de hoogte te stellen. Tegenwoordig verwacht iedereen direct een reactie op een vraag.
  • Verwijder sociale media! Veel tijd spenderen we aan het kijken op Twitter, Facebook en Instagram. Verwijder deze apps van je telefoon en je zal zien dat je ineens veel minder tijd kwijt bent aan je telefoon.
  • Leg de telefoon weg als je gaat eten. Ook weer een stukje bewustzijn dat tijdens het avondeten je juist gezellig met familie kan praten over de dag. Ga je uit eten? Spreek af dat iedereen z'n telefoon weglegt. Wie het eerst z'n telefoon pakt betaalt het etentje.
  • Geef je telefoon een werkdag! Werk je zelf van negen tot vijf? Waarom gebruik je je telefoon dan ook niet alleen tussen die uren? 's Ochtends en 's avonds is het dan lekker rustig. Dan begin je de dag voor relaxter.
  • Verander het kleurenschema van je telefoon. Uit onderzoek is gebleken dat de kleur rood ons brein stimuleert tot een actie. Veel notificaties zijn rood en zetten je dus aan om iets meteen te doen. Je kan op een iPhone je telefoon instellen op een zwartwit kleurenschema. Dit scheelt overigens ook voor je batterij.

Nachtmodus

Voor mensen die 's avonds laat in bed hun smartphone nog gebruiken, in plaats van lekker tegen de man of vrouw aan te kruipen, is er een speciale modus op je telefoon.  De nachtmodus zorgt ervoor dat het telefoonscherm minder blauw licht uitstraalt waardoor je biologische klok minder wordt verstoord. Dit zegt Arthur Kurvers, neuroloog en somnoloog bij Medisch Centrum Slotervaart in Amsterdam. Kurvers: 'Van nature heb je ochtend- en avondmensen, maar door de opkomst van de smartphone zie je een verschuiving van ochtendmensen die avondmensen worden.'

Lees hier hoe je nachtmodus instelt op je smartphone

Dit artikel verscheen op 18 maart 2017, maar is op 5 juli 2019 door de redactie van Radar herzien.