Wat doet vegan cosmetica écht met je huid?
Vegan cosmetica wint aan populariteit, mede door een groeiend bewustzijn rondom dierenwelzijn en duurzaamheid. Steeds meer mensen kiezen voor dierproefvrije en plantaardige alternatieven in hun verzorgingsroutine. Maar het roept ook vragen op: is vegan cosmetica eigenlijk wel goed voor je huid? Of doen deze producten juist minder voor je huid dan je zou verwachten?
De verschillen tussen reguliere en vegan cosmetica
In vegan producten zitten geen ingrediënten van dierlijke oorsprong. De Nederlandse Cosmetica Vereniging (NCV) benoemt dat stoffen zoals bijenwas, lanoline (wolvet), honing en karmijn van dierlijke oorsprong zijn. In vegan cosmetica worden deze stoffen vervangen door plantaardige of synthetische alternatieven, zoals extracten uit planten, bladeren, noten en vruchten.
Door welke stoffen worden deze vervangen?
Om vegan producten te maken worden sommige stoffen vervangen. De NCV legt uit dat bijvoorbeeld lanoline in vegan producten wordt vervangen door plantaardige oliën, zoals kokosolie of jojobaolie.
Voor producten met bijenwas worden vaak carnaubawas of synthetische wassoorten gebruikt. Keratine, collageen en glycerine kunnen zowel dierlijke als plantaardige oorsprong hebben. Karmijn, een kleurstof afkomstig van luizen, wordt steeds vaker synthetisch geproduceerd.
David Njoo, dermatoloog David Njoo Skin & Laser Clinics, voegt daaraan toe dat ook aloë vera, soja, squalane en tea tree-olie veel worden gebruikt als plantaardige vervangers. “Kokosolie is goed voor een droge, schrale of gevoelige huid.”
Is vegan cosmetica beter voor je huid?
“Het is lastig om hier met ‘ja’ of ‘nee’ op te antwoorden, omdat er naar vegan cosmetica veel minder onderzoek is gedaan – minder dan je eigenlijk zou willen,” zegt Njoo. Ook geeft hij aan dat de kwaliteit van het beschikbare onderzoek vaak te wensen overlaat. “Bij reguliere cosmetica wordt er dubbelblind en placebo-gecontroleerd getest, maar bij plantaardige producten is dat niet altijd de norm.”
Volgens Njoo is plantaardige cosmetica dan ook niet per definitie 100 procent veilig, hypoallergeen of huidvriendelijk. “Dat komt puur doordat er nog zo weinig onderzoek naar is gedaan. Maar dat wil niet zeggen dat vegan cosmetica niet goed kan werken. Sterker nog, voor sommige mensen werkt het zelfs beter dan reguliere cosmetica.” Dit hangt volgens hem samen met huidgevoeligheid, die per persoon verschilt.
De Nederlandse Cosmetica Vereniging (NCV) vult aan dat alle cosmeticaproducten op de Europese markt – dus ook vegan producten – moeten voldoen aan de Europese cosmeticawetgeving. Alle producten worden beoordeeld door een veiligheidsbeoordelaar en zijn daarmee veilig voor gebruik. Wel kunnen bepaalde ingrediënten, zoals essentiële oliën die allergenen bevatten, bij sommige mensen een reactie veroorzaken.
Jetske Ultee, onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie, benadrukt dat niet alleen de ingrediënten zelf, maar ook de manier waarop ze geformuleerd zijn, van groot belang is. “Of een product vegan is of niet, zegt niets over hoe goed het werkt. Plantaardig is niet per se beter of slechter. Het is vooral belangrijk om te letten op geurstoffen zoals geraniol en linalool. Daarvan weten we dat ze vaak allergische reacties veroorzaken.”
Waar moet je op letten bij de aanschaf van vegan cosmetica?
Wanneer je op zoek bent naar vegan cosmetica, is het volgens de NCV belangrijk om te letten op een erkend vegan keurmerk of claims op de verpakking, zoals ‘vegan’. Dat betekent echter niet dat producten zonder expliciete vermelding per definitie niet vegan zijn.
Ultee benadrukt dat het belangrijk is om goed op deze vermeldingen te letten, omdat cosmetica en verzorgingsproducten regelmatig niet vegan zijn, maar wél die indruk wekken. “Zonder een duidelijke claim kunnen er bijvoorbeeld ingrediënten als collageen, gelatine, glycerine, hyaluronzuur, keratine, melkzuur, lanoline, retinol, squaleen, slakkenslijm of zijde in zitten. Veel van deze stoffen kunnen ook uit plantaardige bronnen worden gewonnen, maar dat geldt niet voor allemaal. Soms staat er ‘vegetable’ achter het ingrediënt in de lijst, maar lang niet altijd.”
Als je zeker wilt weten of een product vegan is, kun je volgens Ultee het beste contact opnemen met het merk of de fabrikant zelf. Het NCV raadt ook de COSMILE Europe app aan, waarmee consumenten kunnen controleren of producten ingrediënten van dierlijke oorsprong bevatten.
Njoo voegt daaraan toe dat het ook verstandig is om cosmetica aan te schaffen bij een betrouwbare drogist. “De medewerkers daar hebben vaak veel kennis van zowel de producten als de huid, en kunnen beoordelen of overstappen naar een vegan alternatief verstandig is en hoe je dit het beste kunt aanpakken. Ook kun je je laten adviseren door een dermatoloog, zeker als je regelmatig heftig reageert op bepaalde cosmetica.”