Zo kun je goedkoper én schoner afwassen met je vaatwasser

Capsules en tabletten 

All-in capsules of -tabletten zijn gemakkelijk in gebruik. Je legt er eentje in het vakje, doet de klep dicht en de vaatwasser kan beginnen. Toch kleven er ook nadelen aan deze capsules en tabletten.

• Kosten: Tabletten en capsules zijn vaak duur. Zeker als je kiest voor een A-merk, kost een afwasje al snel 60 cent (nog zonder water en stroom).
• Overdosering: Omdat je niet kunt doseren, gebruik je soms meer vaatwasmiddel dan nodig is.
• Onvolledig oplossen: Bij een kort programma op een lage temperatuur kan er een tabletklontje achterblijven, dat zich samen met vet- of etensresten ophoopt in filters of afvoer.
• Hard water: In gebieden met hard leidingwater (water met veel mineralen) is het zout in tabletten of capsules niet altijd voldoende om de hoge kalkconcentraties te neutraliseren. Het resultaat: een minder schone vaat. Benieuwd naar de waterhardheid in jouw gemeente? Kijk op
• Milieu-impact: De plasticfolie of verpakking is niet altijd even duurzaam.

Poeder: duurzaam en voordelig

Afwaspoeder klinkt misschien ouderwets, maar het is een slim alternatief. Het vraagt iets meer werk – je moet zout en spoelmiddel toevoegen – maar het levert ook voordelen op:

• Kostenbesparing: Per wasbeurt betaal je tot 20 cent, zelfs voor een A-merk.
• Duurzaamheid: Kies je voor kartonnen verpakkingen? Dan is poeder milieuvriendelijker.
• Perfect doseren: Gebruik minder poeder bij een kleine vaat en voeg extra zout toe bij hard water.

Dat doseren vraagt volgens Joyce Donat van de Consumentenbond wel een beetje inzicht. “Een tablet in tweeën breken is lastig door de folie die er vaak omheen zit. Bij poeder of vloeistof doseren mensen vaak te veel in plaats van te weinig. Dat zien we zowel bij de gewone was als bij de vaat. Maar als je de juiste dosering eenmaal weet is poeder echt een prima alternatief.”

Ecologische all-in-one varianten:

Lange tijd hadden ecologische schoonmaakmiddelen de reputatie minder krachtig te zijn, maar dat hoort tot het verleden. Nieuwe ecologische merken en concepten zijn aan een flinke opmars bezig. Ecologische vaatwasblokjes bevatten geen microplastics of geurstoffen. Let op keurmerken zoals Nordic Swan of EU Ecolabel om zeker te weten dat je een milieuvriendelijke keuze maakt.

Spoelen is verspillen

Het is een bekende discussie: moet je je vuile vaat vooraf goed afspoelen? Het antwoord is nee. Veel spoelen is verspillen. Een vaatwasser gebruikt gemiddeld 9-12 liter water per ronde, terwijl voorspoelen snel tientallen liters kost.

Daarnaast meten sensoren in moderne vaatwassers vooraf hoe vuil de vaat is. Als je de vaat al (bijna) schoon in de machine zet, 'denkt' de vaatwasser dat er weinig te reinigen valt en kiest hij automatisch een kortere of lichtere wasbeurt. Het resultaat kan zijn dat hardnekkige restjes – die je met de hand niet goed hebt weggespoeld – toch minder grondig worden aangepakt.

Veeg vet uit de vaat

“Let wel op dikke olie en vetresten in de vaat”, zegt Donat. “Die kun je beter eerst van je borden of pannen vegen met keukenrol. Dat geldt ook als je handmatig afwast. Vooral vet stolt na afkoeling en klontert samen met ander afval, en dat kan verstoppingen veroorzaken.”

Drie tips voor een altijd schone vaat:

1. Reinig je vaatwasser regelmatig: Maak filters, de sproeiarmen en vooral de spuitmondjes in de sproeiarm schoon om vuilophoping te voorkomen.
2. Laad slim: Zorg dat de vaat niet te dicht op elkaar staat en sproeiarmen vrij kunnen draaien.
3. Kies de juiste cyclus: Gebruik voor sterk vervuilde vaat een intensief programma met een hogere temperatuur.