In Nederland is er momenteel nog ongeveer 80 miljoen vierkante meter aan daken met asbest. Daarnaast is 34 miljoen vierkante meter asbest nu verwijderd. De hoeveelheid woningeigenaren met daken met asbest is onbekend, maar volgens Milieu Centraal gaat het naar schatting om ongeveer 20% tot 25% van de totale hoeveelheid asbestdaken die van particuliere eigenaren zijn.

'Misbruik van de situatie'

Tot verkort behoorde Henri Loeven tot die groep dakeigenaren. In het najaar heeft hij het 82 vierkante meter golfplatendak van zijn garage laten saneren en vervangen door asbestvrije golfplaten. Hij wist dat het moest gebeuren, maar heeft het proces versneld omdat hij door de saneerder gewaarschuwd werd voor stijgende prijzen. Henri vertelt: 'Toen de saneerder hier een monster van mijn asbestdak had genomen vertelde hij dat vanaf  begin 2018 er een storm op de asbestmarkt was geweest. De prijzen zijn omhoog gegaan. Hoe korter op de einddatum, hoe sneller iedereen nog wil saneren en dan zeggen bedrijven ''dat is mooi kassa''. Je moet toch jouw asbestdak laten saneren, hoe je het ook wendt of keert, dus dat vind ik een klein beetje misbruik maken van de situatie die er is.' 

Uiteenlopende prijzen

Henri woont in de Achterhoek en waar je woont is op het gebied van asbest saneren heel relevant. Dat merkt asbestdeskundige Gerwin Lensink ook in de praktijk. 'We komen prijzen tegen van 10 euro per vierkante meter voor de sanering in het oosten, tot zelfs 250 euro in het Westland,' aldus Lensink. 'Dat het absurd is klopt. Dat komt omdat we een capaciteitsprobleem met saneerders hebben. Dus als je dan toch echt dat dak weg moet halen zal je meer moeten gaan betalen. Er zijn saneerders die daar misbruik van maken.'

Volgens deskundige Gerwin Lensink is 20 euro per vierkante meter voor een golfplatendak een redelijke prijs. Wij bellen saneerders in verschillende delen van ons land en het verschil blijkt inderdaad groot.

Ook Henri vraagt verschillende offertes op en het verschil met saneerders is groot. 'Ik heb drie bedrijven gevraagd en wij hebben natuurlijk de goedkoopste genomen. Je moet toch aan je eigen portemonnee denken.' De saneerder wijst hem erop dat hij een subsidie kan aanvragen.

Subsidiepot leeg

Voor eigenaren van een asbestdak was het sinds januari 2016 mogelijk om gebruik te maken van de subsidieregeling Verwijderen asbestdaken. De subsidie bedroeg € 4,50 per vierkante meter verwijderd asbestdak, met een maximum van € 25.000 per adres. Voorwaarde is onder meer dat het geïnventariseerde asbestdak meer dan 35 vierkante meter moest bedragen. 'Ik heb gebeld naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland om een subsidie aan te vragen. Maar de subsidiepot was leeg. Zij gaven aan dat de aanvraag wordt meegenomen naar 2019, maar het hele budget is al op. Voor mij is 367 euro, wat ik met subsidie zou krijgen, veel geld. Als de overheid wil hebben dat iedereen het asbest moet verwijderen, dan moet er toch ook voldoende subsidie zijn?!', vertelt de teleurgestelde Henri.

Doel van subsidie

De Subsidieregeling verwijderen asbestdaken had als voornaamste doel het stimuleren van het zo spoedig mogelijk verwijderen van asbestdaken. Dit was van belang vanwege het aankomende verbod op asbestdaken, dat per 31 december 2024 zal gaan gelden. De subsidieregeling stimuleerde de versnelde verwijdering van asbestdaken en had daarom een tijdelijk karakter. Zij zou gelden totdat het beschikbare budget van in totaal €75.000.000,- zou zijn uitgeput. Asbestdeskundige Lensink over de subsidieregeling: '4,50 euro staat in verhouding als de sanering 10 euro per vierkante meter kost, maar als de consument 250 euro per vierkante meter heeft betaald en je krijg 4,50 euro per vierkante meter subsidie, dan zet het geen zoden aan de dijk. Het staat niet in verhouding.'  

Alternatieven

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat stelt geen nieuw budget meer beschikbaar voor deze subsidieregeling. En de prijzen per vierkante meter blijven stijgen. Volgens deskundige Gerwin Lensink heeft dat te maken met zelfregulering op de asbestmarkt. 'De asbestsaneerders mogen zelf hun prijzen en ook hun eigen regels opstellen. Een paar jaar geleden is zelfregulering ingevoerd door de desbetreffende staatssecretaris.' Volgens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat komt er dus geen nieuwe subsidie, maar is het wel bezig met een landelijk asbestfonds om het saneren te bekostigen. In overleg met banken en decentrale overheden door het stimuleringsfonds Volkshuisvesting wordt er een plan van aanpak opgesteld. Volgens de Kamerbrief van 18 januari blijkt dat ‘het voorziene fonds zich specifiek zal richten op minder draagkrachtige eigenaren en het mogelijk zal maken om de sanering van hun dak te financieren, waarbij gewerkt kan worden met trekkingsrechten. Dit betekent dat op basis van het aantal vierkante meters asbest dak in een provincie aanspraak gemaakt kan worden op het fonds.'

Collectief saneren

Het verbod op asbestdaken geldt voor alle soorten daken waar asbest op zit. Van dakleien tot aan golfplaten. Arie Mol heeft in zijn wijk in Dordrecht samen met de buurt collectief laten saneren om kosten te besparen. Toch komen er nog veel meer kosten dan alleen de sanering om de hoek kijken, bijvoorbeeld het laten plaatsen van een nieuw dak. 'Door een buurtinitiatief zijn inmiddels 85 huizen op dak en gevel voorzien van nieuwe leien à € 20.000 tot € 30.000 inclusief btw per huis. Een financiële ellende', vertelt Mol. Arie Mol heeft samen met twee andere buurtbewoners een buurtinitiatief opgesteld om daken te saneren. Met die expertise willen ze andere huiseigenaren nu adviseren hun woning asbestvrij te maken.     

Woordvoerder Hans André de la Porte van Vereniging Eigen Huis: 'Als je buren hebt moet je het samen doen, dat drukt de kosten. In het geval van rijtjeshuizen kan het technisch niet anders dat je dan alle daken in één keer doet. Als er huishoudens uitvallen is het vragen om problemen.'

Voor 2025 alle daken asbestvrij?

'Het doel is inderdaad om na 2024 klaar te zijn. Het is in Nederland al sinds 1993 verboden om asbest te gebruiken in de bouw. Dat betekent dat alle nog bestaande daken met asbest in Nederland momenteel minimaal zo'n 25 jaar oud zijn', vertelt het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Abestdeskundige Gerwin Lensink is sceptisch: 'Als er snel niks gebeurd wordt de deadline van 31 december 2024 niet gehaald.'