9 vragen over zonnebanken

1. Is een zonnebank schadelijk voor de huid?

Ja. Zonnebanken zenden uv-stralen uit. Deze straling, of die nu van de zon of uit de panelen van een bruiningsapparaat komt, beschadigt de huid. Als uv-straling op je huid komt, gaat die in zelfbeschermingsmodus. Je huid maakt dan een pigment met de naam melanine aan. Dit is het pigment dat je huid dat 'gezonde' kleurtje geeft. Maar het bruine laagje is juist een teken dat de huid beschadigd is.

2. Kan de straling van een zonnebank huidkanker veroorzaken?

Wetenschappers hebben veel onderzoek gedaan naar zonnebankgebruik en huidkanker. Uit deze studies blijkt keer op keer dat er een verband is tussen zonnebankgebruik en melanoom, de meest ernstige vorm van huidkanker. Zonnebanken vergroten ook het risico op minder agressieve vormen van huidkanker.

De Wereldgezondheidsorganisatie heeft zonnebanken in 2009 als 'kankerverwekkend' geclassificeerd. Hiermee bevinden de apparaten zich qua gezondheidsrisico in dezelfde categorie als sigaretten en asbest.

3. Is onder de zonnebank gaan gevaarlijker dan in de zon liggen?

De straling van de zonnebank en van de zon zijn beide schadelijk voor je huid en kunnen op den duur huidkanker veroorzaken. Wel kun je de straling van de zonnebank altijd even hoog instellen, terwijl de sterkte van de echte zon gedurende het jaar én gedurende de dag wisselt.

4. Is het slecht om zonnebankgebruik en buiten zonnen te combineren?

Ja. Als je in de zomer van het zonnetje buiten geniet én trouw naar de zonnebank blijft gaan, krijgt je huid veel uv-straling te verwerken. Het is dus verstandig om je zonnebankgebruik te minderen of, beter nog, helemaal te stoppen.

5. Is een zonnebank thuis gevaarlijker dan een zonnebank bij een salon?

In principe niet. Zowel de zonne-apparaten die je in de winkel kunt kopen als de banken bij een salon moeten voldoen aan de eisen van de Europese Commissie. De toegestane hoeveelheid uv-straling voor de apparaten is in 2007 verlaagd naar 0.3 W/m2. Dit is vergelijkbaar met de kracht van de zon aan de Middellandse zee op een mooie zomerdag.

Wel zijn er bij zonnestudio's medewerkers aanwezig die je kunnen (en zelfs moeten) adviseren over de manier van zonnen die het beste bij je huid past. Zij kijken onder andere naar de intensiteit van de straling, de duur van de sessies en het aantal bezoeken. Als je een eigen zonnebank hebt, krijg je al deze adviezen niet, waardoor je wellicht langer en vaker onder de zonnebank gaat dan in een zonnestudio wordt geadviseerd.

6. Zitten er nog andere risico’s aan zonnebankgebruik?

Zonnen onder zonnelampen verhoogt niet alleen de kans op huidkanker. De straling kan ook tot (permanente) oogbeschadigingen en oogkanker leiden. Ook is de zonnebank funest voor mensen die hun huid graag rimpelvrij willen houden. Uv-straling vermindert namelijk de elasticiteit van de huid. En minder elasticiteit betekent meer rimpels.

7. Moet ik in de winter onder de zonnebank om aan vitamine D te komen?

Nee. Je lichaam maakt vitamine D aan als uv-licht je huid raakt. In de winter is er minder natuurlijk zonlicht en maak je dus minder aan. Maar de zonnebank is niet de enige manier om in de donkere maanden aan je portie vitamine D te komen. De vitamine zit namelijk ook in eten, vooral in vette vis en (in mindere mate) in vlees en eieren. Het wordt toegevoegd aan bijvoorbeeld margarine, en er zijn supplementen waarmee je een eventueel tekort kan aanvullen.

8. Waarom mag je voor je 18e niet onder de zonnebank?

Zonnestudio’s moeten klanten die jonger zijn dan 18 jaar weigeren. Tot je 18e is je huid nog flink in ontwikkeling. Als je huid op jonge leeftijd beschadigt door de straling van de zon(nebank), is de kans dat je op latere leeftijd huidkanker krijgt groter.

9. Wat als ik toch graag onder de zonnebank wil (blijven) gaan?

Let op de volgende zaken als je toch graag onder de zonnebank wilt:

• Volg de instructies van het personeel. Zij kunnen je een zonnebankadvies geven dat is afgestemd op je huidtype.
• Draag een zonnebankbrilletje om je ogen te beschermen tegen de uv-straling. Ga niet te veel onder de zonnebank.
• Hoe vaak je maximaal mag, is afhankelijk van je huidtype.

KWF, de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) en Stichting Melanoom raden ten sterkste af om onder de zonnebank te gaan.

> Ondanks de risico's onder de zonnebank: bekijk de Testpaneluitslag

> Lees meer nieuws over een eventueel verbod op zonnebanken

Dit artikel is voor het eerst gepubliceerd in 2015 en gecontroleerd door de redactie op 5 maart 2019.

Bron: AAD / American Cancer Society / BNR / CDC / FDA / LUMC / NVDV / NVWA / Skin Cancer Foundation / SVZ / Voedingscentrum