‘Is de compensatie redelijk?’ En 5 andere vragen over de woekerpolisaffaire

De stand van zaken van de woekerpolisaffaire

In Nederland zijn zo’n 7 miljoen woekerpolissen verkocht. Dit zijn beleggingsverzekeringen, waarbij de opbrengst aan het einde van de rit afhankelijk is van het beleggingsresultaat. In 2006 bracht Radar aan het licht dat verzekeraars een aanzienlijk deel van de inleg van polishouders helemaal niet belegden, maar gebruikten om bepaalde kosten te dekken. Hierdoor werd het beloofde rendement van de beleggingsverzekering nooit gehaald. 

Belangenorganisaties strijden al jaren voor compensatie voor deze woekerpolissen en hebben ondertussen geschikt met Allianz, Aegon/ASR, Nationale-Nederlanden, Achmea, Reaal en De Goudse. Alle consumenten met een woekerpolis van Allianz hebben ondertussen hun compensatie ontvangen. Bij de andere verzekeraars is de stand van zaken als volgt:

• ASR/Aegon: Gedupeerden hebben een persoonlijk schikkingsvoorstel ontvangen en moesten vóór 31 augustus 2025 aangeven of ze hiermee akkoord gaan. Ruim 90 procent van hen is akkoord gegaan en dat betekent dat de schikking definitief doorgaat. De uitbetaling is begonnen en vindt gefaseerd plaats. 
• Nationale Nederlanden: Er worden momenteel (gefaseerd) persoonlijke schikkingsvoorstellen verstuurd. Belangenorganisaties verwachten aan het begin van het vierde kwartaal de laatste voorstellen te versturen. Als minimaal 90 procent van de gedupeerden akkoord gaat met het voorstel, is de schikking definitief. 
• Achmea: Achmea voert momenteel nog controles uit. Belangenorganisaties verwachten dit najaar de eerste persoonlijke schikkingsvoorstellen te kunnen versturen. 
• Reaal: Ook Reaal voert momenteel de laatste controles uit. Belangenorganisaties verwachten eind van het vierde kwartaal de eerste schikkingsvoorstellen te versturen. 
• De Goudse: De praktische uitvoering van de schikking wordt de komende periode uitgewerkt. Het kan dus nog wel even duren voor gedupeerden een schikkingsvoorstel toegestuurd krijgen. 

Hoe is de (voorgestelde) compensatie berekend?

Gedupeerden van verschillende verzekeraars hebben hun schikkingsvoorstel dus al ontvangen waarin een bedrag per polis wordt aangegeven. Een woordvoerder van belangenorganisatie ConsumentenClaim legt uit waar dit bedrag op gebaseerd is: 

“Het bedrag is afhankelijk van verschillende factoren en afwegingen. Zo is de hoogte van het bedrag onder andere afhankelijk van het soort product, de specifieke kenmerken van het product (looptijd, premie, kosten e.d.) en of hierover belasting is verschuldigd.”

Waarom zijn de schikkingen geheim?

Een persoonlijke berekening wordt niet gegeven en dat zorgt voor veel vragen bij gedupeerden. Want waar belangenorganisaties zich eerder hard maakten voor transparantie in de kapitaalverzekeringenmarkt, sturen ze nu zelf niet-transparantie schikkingsvoorstellen.“Waarom zijn die schikkingen geheim? Dat past toch niet bij open en transparant zijn?”, horen we van gedupeerden. 

De woordvoerder van ConsumentenClaim geeft antwoord: “Bij het treffen van de schikkingen is afgesproken om geen individuele berekeningen te verstrekken, zoals gebruikelijk is bij dergelijke schikkingen. We hebben daarbij te maken met veelal beursgenoteerde ondernemingen, waarbij het niet geoorloofd is allerlei informatie vrij te geven.” 

“Uiteraard hadden we graag aan alle deelnemers een berekening van het compensatiebedrag verstrekt, maar als we daaraan hadden vastgehouden, hadden we nu nog steeds geen schikking gehad. Wij hebben daar goed over nagedacht, maar vonden het uiteindelijk belangrijker om, mede gezien de leeftijd van veel van onze deelnemers, iedereen nu een vergoeding te kunnen aanbieden, dan nog jaren verder te procederen met een onzekere uitkomst.”

Hoe weet je dan of de compensatie redelijk is?

Als er geen inzicht wordt gegeven in de compensatie, hoe weet je dan of het aanbod wel redelijk is? We horen van een Radar-kijker die 95.000 euro minder rendement heeft dan beloofd werd en nu een compensatie van 500 euro aangeboden krijgt. “Hoe weet ik of ik wel genoeg krijg?”

Dat is volgens de woordvoerder van ConsumentenClaim een kwestie van vertrouwen in de belangenorganisaties. “Bij de schikkingsonderhandelingen waren vijf belangenorganisaties betrokken waaronder de Consumentenbond. Alle organisaties hebben het aanbod op redelijkheid getoetst en zijn van mening dat de aangeboden vergoeding het best mogelijke resultaat is wat de organisaties na 15 jaar procederen en lange schikkingsonderhandelingen hebben kunnen realiseren. Deelnemers zijn niet verplicht om op het aanbod in te gaan.” 

Wat kun je doen als je het bod niet accepteert?

Als je het bod inderdaad niet accepteert, kun je jouw zaak voorleggen aan het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid) of aan de burgerlijke rechter. 

Wat als je je nooit hebt aangemeld voor een claim?

Wie zich niet heeft aangemeld voor een claim, heeft in principe alsnog recht op compensatie. “De meeste verzekeraars waarmee de belangenorganisaties een schikking hebben getroffen, hebben ook een loket geopend voor schrijnende gevallen waar niet-aangeslotenen zich kunnen melden”, vertelt de woordvoerder van ConsumentenClaim. 

Wat gebeurt er met je compensatie als je overlijdt?

De afwikkeling van de woekerpolisaffaire duurt al jaren. Hoe zit het met de compensatie van gedupeerden die in de tussentijd zijn overleden? Gaat die naar de erfgenamen?

De woordvoerder: “Een vordering met betrekking tot een woekerpolis gaat over op de erfgenamen indien zij de erfenis hebben geaccepteerd. In het geval een deelnemer bij een belangenorganisatie was aangesloten, ontvangen de erfgenamen de vergoeding. Daarvoor is wel nodig dat de erfgenamen kunnen aantonen dat zij gerechtigd zijn, bijvoorbeeld door het overleggen van een verklaring van erfrecht.”