Oplichters aan de telefoon, grote kans dat ook jij gebeld wordt
Oplichters die je per telefoon benaderen; bijna 2 op de 5 testpanelrespondenten heeft hier weleens mee te maken gehad. Nog eens een kwart heeft het vermoeden. Het advies luidt: niet opnemen of direct ophangen. Maar dan moet je wel weten wanneer je met oplichters te maken hebt. Onderzoek onder bijna 34.000 leden van het Radar Testpanel geeft aan welk soort telefoonoplichting veel voorkomt.
Oplichting per telefoon bestaat in verschillende vormen. Het kan zijn dat je iemand aan de lijn krijgt die uit is op je geld. Dit kan op een directe manier gebeuren, met een boete of incasso, maar ook indirect, door je (bank)gegevens buit te maken. In het laatstgenoemde geval gaat het om telefoonphishing: een variant op de bekende phishingmails.
Medewerker van Microsoft aan de telefoon
Gevraagd naar de meest recente ervaring van de ruim 34.000 respondenten, heeft de helft een persoon (49%) of een bandje (3%) aan de lijn gekregen – niet zelden iemand die in het Engels of een andere vreemde taal spreekt. De meest actieve oplichters blijken de zogenoemde Microsoftbellers. Bij maar liefst 54 procent van degenen die iemand aan de lijn kregen, was dat een zogenaamde medewerker van computerbedrijf Microsoft. Er zou een probleem zijn met je computer, wat Microsoft voor je wil oplossen. Ze willen dat je een bepaald programma downloadt of opstart op je pc, of dat je geld overmaakt om problemen te verhelpen. De problemen bestaan echter niet: de bellers zijn enkel uit op je gegevens en je geld.
Meer over de Microsoftbellers lees je hier:Pc geblokkeerd na telefoontje Microsoft
Slinkse nieuwe truc van Microsoftbellers
Andere zaken waarover – in veel mindere mate – wordt gebeld zijn vooral aanbiedingen. Daarnaast is een kleine groep gebeld over zogenaamde prijzen: 'Ze probeerde me te overtuigen dat ik 'n overnachting had gewonnen in het hotel in mijn dorp, maar dat is sinds 'n jaar geen hotel meer.' Of het gaat over rekeningen die niet betaald zijn. Ook problemen met de bankrekening komen voor, zoals bij deze respondent: 'Mij werd geadviseerd de eerste uren niet op mijn rekening te kijken, daar deze tijdelijk geblokkeerd was. Heb eerst op mijn rekening gekeken, deze was niet geblokkeerd en heb toen de bank gebeld.'
Oplichter heeft gegevens
Laat je nooit overhalen om ergens op in te gaan omdat degene aan de andere kant van de lijn bepaalde gegevens van je heeft. In 18 procent van de gevallen wist de beller bijvoorbeeld de naam, bij 5 procent het huisadres en bij 4 procent het e-mailadres. Ook schermen bellers wel met informatie die ze over je computer hebben. Ga hier allemaal niet op in: dat ze gegevens hebben is nog altijd geen goede reden om ze er meer te geven.
Direct ophangen of aan de lijn houden
43 procent heeft direct opgehangen nadat ze een onbekende aan de lijn kregen. 38 procent heeft het even aangehoord en daarna alsnog de hoorn erop gelegd. 12 procent heeft tijdens het gesprek aangegeven dat zij oplichting vermoeden. 7 procent heeft gedreigd actie te ondernemen, zoals naar de politie stappen. 3 procent heeft gegevens gevraagd aan de beller. Een enkeling heeft het gesprek opgenomen.
Uit de open antwoorden blijkt dat ook veel mensen de rollen graag omdraaien, en de beller aan het lijntje houden. Bijvoorbeeld door de radio hard aan te zetten en de telefoon ervoor te leggen, door dom te spelen, of juist een psychologisch spelletje. Of door geen antwoord te geven maar wel gekke vragen terug te stellen. Of zoals deze respondent: 'Heel erg lang (half uur) aan het lijntje gehouden, en daarna gezegd dat ik een Mac heb (en daar kunnen ze niets mee haha!)'
Erin getrapt
Slechts 1 procent geeft aan dat zij hebben meegewerkt, zoals deze respondent: 'Ben erin getrapt, later bank enz. gebeld en aangifte gedaan. Vorig jaar is deze criminele bende ontmaskerd tot op heden nog geen rechtszaak geweest.'
In totaal heeft 2 procent achteraf aangifte gedaan bij de politie. Vaker waarschuwen mensen bekenden (14%) of zoeken zij het nummer in ieder geval op (11%) – waarbij in de meeste gevallen een waarschuwing werd gevonden. Het is altijd slim om als je het nummer niet vertrouwt, niet op te nemen en eerst op onderzoek uit te gaan.
Terugbellen naar een duur nummer
Naast oplichting waarbij bellers een of ander verhaal ophangen, heb je ook telefoonoplichting waarbij direct wordt opgehangen, of de telefoon maar heel kort overgaat. De beller hoopt dat jij vervolgens terugbelt, waarbij de kosten flink kunnen oplopen doordat het om een betaald nummer gaat. In totaal werd bij 1 op de 5 respondenten (vrijwel) direct opgehangen bij de meest recente ervaring. Een ruim kwart (27%) had een gemiste oproep: doordat de telefoon maar kort overging of doordat ze het belletje zelf niet vertrouwden.
Van wie in eerste instantie niet heeft opgenomen, heeft 54 procent het nummer opgezocht, via Google bijvoorbeeld, alvorens eventueel terug te bellen. Ook in dit geval vond ongeveer drie kwart daarbij een waarschuwing. De overgrote meerderheid (96%) heeft uiteindelijk niet teruggebeld – een wijs besluit.
Voor welke nummer moet je uitkijken?
De nummers die mensen aan ons doorgeven zijn zo divers, dat we er niet iets zinnigs over kunnen zeggen behalve: pas op met onbekende (buitenlandse) telefoonnummers.
Van de ruim 21.000 respondenten die met telefoonoplichting te maken hebben gehad, heeft het 91 procent gelukkig geen geld gekost. Nog eens 7 procent weet dat (nog) niet. Zo’n 500 mensen heeft het wel geld gekost, variërend van een enkele tientjes tot enkele honderden euro’s. 45 mensen zijn zelfs voor meer dan 500 euro opgelicht.Voorkom telefoonoplichting met deze tipWat als je in bent gegaan op een phishingtelefoontje?Over dit onderzoek Aan dit onderzoek deden 33.997 leden van het Radar Testpanel mee, waarvan 21.488 mensen te maken hebben gehad met telefoonoplichting. De vragenlijst stond open tussen 19 en 22 april 2017. Meer dan 100.000 mensen zijn lid van het Radar Testpanel. Zij doen mee aan online vragenlijsten, waarvan de uitkomsten worden gebruikt voor de tv- of radio-uitzending van Radar, op de site of in het magazine RADAR+. Ben je geen Testpanellid, maar wil je dat wel graag worden? Meld je gratis aan via deze vragenlijst.
Jouw mening en ervaring telt
Aan dit onderzoek deden 33.997 leden van het Radar Testpanel mee, waarvan 21.488 mensen te maken hebben gehad met telefoonoplichting. De vragenlijst stond open tussen 19 en 22 april 2017.
Meer dan 100.000 mensen zijn lid van het Radar Testpanel. Zij doen mee aan online vragenlijsten, waarvan de uitkomsten worden gebruikt voor de tv- of radio-uitzending van Radar, op de site of in het magazine RADAR+. Ben je geen Testpanellid, maar wil je dat wel graag worden? Meld je gratis aan via deze vragenlijst.