Trap niet in WhatsApp-‘kettingbericht’ dat nieuwe emoji belooft

Op WhatsApp gaat momenteel een bericht rond dat nieuwe emoji (smileys en andere afbeeldingen) belooft in ruil voor het doorsturen. Ga hier niet op in! Gooi het bericht weg en waarschuw degene van wie je het kreeg.
Update 22 oktober 2016
De kettingbrief via Whatsapp gaat opnieuw rond. De boodschap is dezelfde als hieronder beschreven, alleen de site waar je volgens het bericht naartoe zou moeten om de emoji te verkrijgen is in dit nieuwe bericht anders: emojis.tech.
De moeder van forumgebruiker Maikher kreeg een onschuldig uitziend appje. Dit stelde haar ‘nieuwe romantische emoticons’ in het vooruitzicht.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ze moest het bericht alleen wel eerst even doorsturen naar 13 van haar WhatsApp-contacten.
Al snel merkte ze dat dit niet het gewenste effect had. Ze had het idee dat er ‘een ander besturingsysteem’ en ‘waarschijnlijk ook spyware’ op haar telefoon werd geïnstalleerd.
Wat gebeurt er nu werkelijk als je dit bericht deelt? En hoe terecht is de angst dat er op deze manier malafide software op je telefoon terecht komt? We proberen het zelf uit op de redactie en we spreken erover met cybercrime-expert Rickey Gevers.
Doorsturen naar 13 contacten
Als je het we5-adres opent op een desktop gebeurt er niet veel; je komt dan op een Facebookpagina uit. Dubieus, maar eigenlijk is hier nog niet zo veel aan de hand.
Open je de link echter op een smartphone - en dat is het meest logische scenario, aangezien je het appje waarschijnlijk op je mobiel ontving -, dan kom je uit op een pagina die er zo uitziet:
Deze probeert je te verleiden tot het doorsturen van dit bericht naar 13 WhatsApp-contacten. Het bericht probeert zich dus te verspreiden als een soort kettingbrief. In ruil daarvoor zou je dan emoji* krijgen.
Misbruik van foto's
Als je op bovengenoemde pagina omlaag scrollt, kom je reacties tegen van zeer enthousiaste voorgangers.
'PRACHTIG', aldus ene Marlieke Smalbrugge. 'Werkt prima!', vindt Jurrien Elschot.
Trap hier niet in! Een snelle steekproef via Google Image Search leert dat deze accounts nep zijn. Van internet geplukte foto's zijn van een nieuwe naam voor zien, en zijn zo vormgegeven dat ze op Facebookreacties lijken.
Geen malware maar ook geen emoji
Elke keer als je terugkomt in het deelscherm nadat je op Delen hebt getikt, komt het getal eentje dichter bij de 0. Heb je het met 13 mensen gedeeld (of gedaan alsof), dan krijg je de optie op een spel te installeren. Nieuwe emoji zijn nergens te bekennen.
Het lijkt erop dat er hierbij geen malware wordt geïnstalleerd. Dit concludeert ook cybercrime-specialist Rickey Gevers: ‘Het is puur een verdienmodel via affiliates: ze beloven je van alles en vervolgens proberen ze je een app te laten installeren. Degenen die hierachter zitten krijgen geld voor elke installatie die succesvol is.'
In dit geval is die geïnstalleerde app dus een spel. 'Ik heb verder geen malware kunnen detecteren,' bevestigt Gevers.
Hij licht toe hoe het werkt: 'Persoon Y is eigenaar van de app. Persoon X zorgt dat de app van persoon Y word geïnstalleerd. Persoon Y geeft persoon X daar geld voor. Persoon X zet trucs in om mensen de app van persoon Y te laten installeren. Het doorsturen moet voor de exponentiële groei zorgen.'
Verbreek de ketting
Het voornaamste advies aan WhatsAppers luidt dan ook: open de link in dit bericht (of in soortgelijke berichten!) niet, en probeer het al helemaal niet door te sturen. Gooi het bericht weg, en waarschuw degene van wie je het bericht hebt gekregen.
Ben je er tóch in getrapt en heb je iets geïnstalleerd? Dan is het goede nieuws dat dit hoogstwaarschijnlijk geen malware is, maar misschien wil je toch van de betreffende software af. Zoek het dan op in je lijst met apps en kies voor het de-installeren van de app. (Hoe je dat precies doet verschilt per telefoon.)
*: Emoticons of emoji?
Voor de goede orde: het bericht heeft het over emoticons, maar het gaat hier feitelijk over emoji. Wat is het verschil? Emoticons zijn typografische weergaves van emoties, dus opgebouwd uit letters en/of leestekens. Denk aan :) , ;) en :-P .
Een emoji (meervoud: ook emoji) is een klein plaatje dat een emotie of activiteit uitdrukt. Meestal kun je deze kiezen uit een special menuutje wanneer je tekst op je smartphone intypt, of maakt je smartphone al zelf automatisch een emoji van bepaalde tekencombinaties.